- Belgi Dergisi
- Issue: 22
- ATATÜRK DÖNEMİ’NDE TÜRKİYE’DE TÜTÜN YETİŞTİRİCİLİĞİ VE TÜTÜN POLİTİKASI (1923-1938)...
ATATÜRK DÖNEMİ’NDE TÜRKİYE’DE TÜTÜN YETİŞTİRİCİLİĞİ VE TÜTÜN POLİTİKASI (1923-1938)
Authors : Nadir Yurtoğlu
Pages : 151-194
Doi:10.33431/belgi.874549
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2021-07-01
Article Type : Research
Abstract :Cumhuriyetin ilan edildiği 1923 yılından 1938’e kadar olan dönemde Türkiye’de tütün yetiştiriciliği ve politikasıyla bunun ekonomiye olan yansımaları makalenin konusunu teşkil etmektedir. Çalışma, Atatürk Dönemi’nde tütün üretimi; Tütün tohumu çalışmaları; tütün ticareti; Tütün ile ilgili kurumsal yapılanmalar; Tütün hastalık ve zararlılarıyla mücadele ile sınırlandırılarak beş dönem dâhilinde ele alınmıştır. Atatürk Dönemi’nde tütün yetiştiriciliği ve politikasının ekonomiye olan yansımaları sayısal veriler ışığında değerlendirilmiştir. Çalışmanın kaynak materyalini, Başkanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri, resmi yayınlardan; Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Zabıt Ceridesi ve Kanunlar Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi, istatistik yıllıkları ve dönemin süreli yayınları arasında bulunan tarım ve ekonomi dergilerinin makaleleri oluşturmaktadır. Konu incelenirken, dönemin Türkiye’si ile dünyanın tütün yetiştiriciliği alanında yaşanan gelişmeleri göz önüne getirilerek gerekli değerlendirilmelerde bulunulmuştur. Makaleden elde edilen sonuçlar şunlardır: Cumhuriyetin ilanından sonra tütüncülüğün geliştirilmesi ve kaçakçılığın önlenmesine dair yapılan çalışmalar semerelerini vermeye başladığı sıralarda, Dünyada yaşanan 1929 krizinin tütün fiyat ve rekoltesini düşürmesi, bu mahsulün gelişimini sekteye uğratmıştır. Buhranın tütün fiyatıyla veriminde gerilemeler meydana getirmesi, aynı zamanda ihracatın da azalmasının önünü açmıştır. Bu durum tütün tarımıyla geçimini sağlayan başta çiftçi ve tüccar olmak üzere birçok kesimi de zarara sokarak maddi darlığa düşmesine yol açmıştır. Ekonomik bunalımın etkilerini kaybedip üretim ile ticaretinin geliştirilmesine yönelik çabalar, 1936 yılından sonra meyvelerini vermeye başlamıştır. Aynı yıldan sonra ekonomik değerlerin normal seviyeye gelmesi, ülkenin ekim alanı ve çiftçi sayısında gözle görülür iyileşmeler yaşanması sonucunu ortaya koymuştur. Dahası tütünle ilgili gerçekleştirilen tohum çalışmaları, kurumsal yapılanmalar, hastalık ve zararlılarla yapılan mücadele ve atılımlar sayesinde üretim kapasitesi ve ihracat artırılarak milli ekonomiye önemli katkılar sağlanmıştır.Keywords : Tütün Yetiştiriciliği, Tütün Ticareti, Akhisar Tütüncüler Bankası, Maltepe Tütün Enstitüsü, Türk Tütün Limited Şirketi