BİNBAŞI RAGIP GÜMÜŞPALA’NIN TUNCELİ RAPORU 1936-1937
Authors : Ersoy Zengin
Pages : 2553-2578
Doi:10.33431/belgi.735524
View : 9 | Download : 6
Publication Date : 2020-07-01
Article Type : Research
Abstract :1916 yılında harp okulundan mezun olan Ragıp Gümüşpala Birinci Dünya Savaşı yıllarında çeşitli cephelerde savaştı. Savaşın sonuna doğru esir düştü. Bir süre Mısır’da esaret hayatı yaşadıktan sonra Türkiye’ye gelerek Milli Mücadele’ye katıldı. Cumhuriyetin ilanından sonra Şeyh Said (1925) ve Koçuşağı (1926) bastırma harekâtlarına katıldı. Çeşitli görevlerden sonra 1936-1938 yılları arasında Tunceli vali ve komutanlığına bağlı olarak istihbarat subayı görevini yürüttü. Gümüşpala, bu zaman diliminde bölge halkı üzerine yapmış olduğu gözlem ve analizlerini bir rapor halinde kayıt altına aldı. Gümüşpala raporunda Dersim halkını ırk, din, mezhep, gelenek ve görenekleri bakımından inceledi. Alevi-Sünni toplumunu ayıran etmenleri ortaya koyarak, alınması gereken tedbirler üzerinde durdu. Kızılbaşların Osmanlı Türk toplumundan nasıl uzaklaştıklarını ve Hıristiyanların, Kızılbaşlık inancına yaptıkları tesirleri dile getirdi. Rapordan bazı parçalar önceden yayımlanmış olsa da yayımlanacak olan bu rapor yakın dönem Türkiye tarihine katkı sunacak birçok yeni bilgiyi ihtiva etmektedir.Keywords : Dersim, Tunceli, Ragıp Gümüşpala, Feodalizm