- Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi
- Vol: 6 Issue: 1
- Gazali’de Ruh, Nefs, Kalp ve Akıl Kavramlarının Felsefi Anlamı ve Değeri Üzerine: İnsanın Geçici Var...
Gazali’de Ruh, Nefs, Kalp ve Akıl Kavramlarının Felsefi Anlamı ve Değeri Üzerine: İnsanın Geçici Varoluşunu Kalıcı Bir Varoluşa Dönüştürme Çabası
Authors : Zübeyir Ovacik
Pages : 230-244
Doi:10.48174/buaad.1300863
View : 41 | Download : 36
Publication Date : 2023-06-30
Article Type : Research Article
Abstract :Felsefi düşünme biçiminin öznesi olarak insanın bizatihi kendisi felsefi düşüncenin esaslı bir meselesi olmak durumundadır. İnsan hangi yetisiyle bilme edimini gerçekleştirmekte ve hangi yetisiyle ahlaki evrene dahil olmaktadır? Bilen ve eyleyen bir varlık olarak insanın entelektüel ve ahlaki kapasitesinin zeminine dair bir soruşturma felsefi düşüncenin başlangıcından günümüze ilgi odağı olmaya devam etmiştir. İslam düşünce tarihinde de insanın mahiyetine ilişkin tartışmalar nefs teorileri bağlamında ortaya konulmuştur. Mantıktan kelama, felsefeden tasavvufa kadar pek çok disiplin içerisinde ele alınmış olan nefs meselesi ruh ve akıl kavramlarıyla ilişkili olarak tartışılmıştır. İnsanın bilgi üreten bir varlık olmasının yanı sıra ahlakın ülkesine doğru yönelen bir varlık olmasının onun hangi yönüyle ilgili olduğu meselesi insanın neliğine dair önemli bir tartışma alanı oluşturmaktadır. İslam düşünce tarihinde kendisine müstesna bir mevki elde etmiş Gazali’nin konuyla ilgili yaklaşımlarına yakından bakmak düşünce tarihi açısından önemli olmak durumundadır. Özgün bir düşünce sistematiği geliştirmiş olan Gazali’nin nefs kuramı bağlamında ortaya koyduğu antropolojik kuram kendisinden sonraki çağlar boyunca etkisini sürdürmüştür. Mevcut çalışma Gazali’nin düşünce dizgesinde ruh, nefs ve akıl kavramların anlamları ve ilişkileri üzerinde yoğunlaşmaktadır.Keywords : Gazali, ruh, nefs, akıl, felsefe