- Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi
- Vol: 2 Issue: 3
- ŞEMSEDDÎN-İ SİVÂSÎ DİVÂNI’NDA HAZRET-İ MUHAMMED
ŞEMSEDDÎN-İ SİVÂSÎ DİVÂNI’NDA HAZRET-İ MUHAMMED
Authors : Mehmet Halil Erzen
Pages : 61-78
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2019-03-15
Article Type : Research
Abstract :Dünyaya gelmiş insanlar arasında Peygamber Efendimiz kadar sevilen, hürmet edileni yoktur. Çünkü O, Allah’ın da en sevdiği kulu, Habîbullâh’tır. Bütün İslâm âlemi için O, yaratılmışların en hayırlısı ve k â ’inâtın övüncü konumundadır. Sadece ümmeti tarafından değil diğer dinlere mensûb insanlar tarafından üstün ahl â kı, meziyetleri ve örnek yaşayışı takdir edilip kendisine saygı gösterilmiştir. Asırlar boyu İslâm’ın koruyuculuğu ve dört kıtaya tanıtılması görevini hakkıyla yerine getiren Türk Devletlerinin çatısı altında teşekkül eden sanatsal faaliyetlerin şekillenmesinde Peygamber Efendimiz’e duyulan derin muhabbbetin tesiri vardır. Osmanlı toplumunda Peygamber sevgisi o derece yüksektir ki â deta dinî inancın temellerinden birini meydana getirmektedir. Kl â sik, Tekke, Âşık edebiyatları ve ardından Batı tesiri altında gelişim sergileyen Tanzimat, Cumhuriyet dönemleri ve günümüz edebiyatı çerçevesinde yazılan eserlerde, Hazret-i Muhammed sevgisi, belirgin tem â lardan biri olarak varlığını sürdürmektedir. Türklerin İslâmiyetle buluştukları dönemden itibaren, Türk toplumu arasında O’na duyulan sevgi edeb î eserlerde de filizlenmiş ve O’nun müstesna şahsiyeti etrafında bir Peygamber edebiyatı teşekkül etmiştir. Peygamber Efendimiz’in insanî taraflarından Peygamber yönüne, üstün ahlâkî vasıflarına, fiziksel husûsiyetlerine, mirâcına, g a z â larına, mucizelerine, hicretine değin hemen her yönüne dair bir edeb î tür ortaya çıkmıştır. Peygamber Efendimiz’in en fazla ele alındığı edeb î m û hitlerin başında tasavv û f î öğretinin okulu konumundaki tekke ve derg â hlar gelmektedir. Din î temaların merkezde olduğu tekke-tasavuf muhitinde yetişmiş, 16. Asrın s û f î şairlerinden Şemsedd î n-i Siv â s î de din î nitelikli birçok eserinde ve Div â n’ında ehl-i sünnet çizgisinde öne çıkardığı Peygamber imajıyla dikkat çekici bir noktada durmaktadır. Siv â s î , Div â n’ında yer alan on adet na ‘ t, gazel tarzında iki il â h î ve diğer birçok şiirinde Peygamber sevgisi başta olmak üzere Hazret-i Muhammed’in üstün hus û siyetlerine vurgu yapmıştır. Şemsidd î n-i Siv â s î Div â nı’nda Hazret-i Muhammed imajını ortaya çıkarmaya çalıştığımız bu çalışmayla Klasik edebiyatta Peygamber sevgisinin yansımalarını ve Hazret-i Muhammed’in tekke-tasavvuf çevrelerindeki eserlerde öne çıkarılan yönlerini şiir örnekleri ışığında tespit etmeye gayret gösterdik.Keywords : Şemseddîn-i Sivâsî, Hazret-i Muhammed, peygamber sevgisi, tasavvuf