EHL-İ SÜNNET VE MU’TEZİLE’YE GÖRE KABİR AZABI
Authors : Ekrem Uysal
Pages : 68-79
View : 18 | Download : 7
Publication Date : 2017-12-29
Article Type : Research
Abstract :Kabir hayatı insanların ölümünden sonra dünya ve ahiret âlemi arasında geçici bir süre devam ettirdikleri devre olup "kabir hayatı” veya "berzah âlemi” şeklinde isimlendirilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de hem kabir hem de berzah kelimesi kullanılmıştır. Bununla birlikte kişinin kabir hayatı yaşaması için mutlaka bir mezara konulması şart olmayıp hangi şekilde olursa olsun kişi bu evreden geçecektir. Bu esnada vücudun bütün uzuvlarının canlı ve sağlam olması gerekmediği gibi vücudu parçalanmış, yanmış, havaya karışmış, küllere dönmüş, vahşi hayvanlara yem olmuş kişiler dahi ya azab görecek ya da nimete nail olacaklardır. Asıl tartışılan konu kabir azabının varlığı değil nasıl olduğu ile ilgilidir. Bir kısım alimler kabir azabının bedenen olacağını iddia ederken diğer bir kısmı bunun sadece ruhen olması gerektiğini söylemişlerdir. Bunun yanında kabir azabının hem bedenen hem de ruhen olacağını öne sürenler de olmuştur. Burada azab veya nimetin bedene mi yoksa nefse mi yönelik olacağı sorusu asıl meseleyi oluşturmaktadır. Zira Ehl-i Sünnetin çoğunluğu kabir azabının hem beden hem de ruh ile olacağını belirtirken, Selefiyyenin bir kısmı bunun sadece bedenle olduğunu, İbn Hazm ve İbn Kayyım gibi kişilerin oluşturduğu diğer bir kısım ise bu azabın sadece ruha yönelik olduğunu iddia etmişlerdir. Mu’tezile’den Zemahşerî ve Dırar b. Amr’a göre ise kabir azabı zaten yoktur. Neticede kimi âlimlere göre Yüce Allah kabirdeki sorgunun bitimine kadar kişiyi diriltir, sonra da vücudunun bütün azalarına azap ya da nimeti tattırır. Diğerlerine göre ise bütün bunlar nefs-i natıkaya yönelik olacaktır. Bu sorun mezhepler arasında da tartışma konusu olmuş, deliller öne sürülmüş ve kanaatler ortaya konulmuştur. Bu makalemizde Eş’arî, Maturidî ve Mu’tezile arasındaki fikir farklılığını ortaya koyup delilleri değerlendirmeye çalışacağız.Keywords : Eş’arî, Maturidî, Mu’tezile, Kabir Azabı, Berzah Âlemi