TANZİMAT ŞİİRİNDE KÜLTÜREL İKİLEM
Authors : Ramazan Korkmaz, Yeliz Akar
Pages : 197-230
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2021-06-01
Article Type : Research
Abstract :Batıda, Sanayi Devrimiyle 1700 yılların ortalarında başlayan değişim ve gelişim, dün- yanın geleceğini yeniden tanzim eder. Buharlı gemiler, demiryolları, açılan fabrikalar; emek- sermaye ilişkisini yeniden düzenlediği gibi, devletlerarası ilişkileri de daha prag- matik bir boyuta taşır. Teknolojik gelişimin desteğiyle büyüyen devletler; yeni kaynaklar, yeni pazarlar dolayısıyla yeni sömürge alanları aramaya başlarlar. Batı’daki bu geliş- me ve değişmenin sağladığı refah, geri kalmış ülke aydınlarınca büyük bir hayranlık- la izlenir. Zaman içinde geri kalmış ülkelerin aydınları/sanatkârları, gelişmiş ülkelerin düşünsel kaynaklarına ve sanatsal birikimlerine öykünmeye başlarlar; Osmanlı İmpa- ratorluğu’nun gerileme dönemine rastlayan bu süreçte, Osmanlı aydınları da Batıya öykünerek kendi kaynaklarıyla çatışır. Tanzimat dönemi Türk şiiri, tam da böylesi bir medeniyet buhranın yaşandığı bir zamanda şekillenir. Değişimin, belli bir düşünce for- masyonundan geçmesi gerektiğini unutan, salt öykünmeci anlayışla Batılı kazanımları elde edilebilecekleri vehmine kapılan Osmanlı aydını/sanatkârı, olanla olması gereken arasındaki mesafenin eşiğinde büyük bocalamalar yaşarlar. Bu çalışmada; Tanzimat dönemi Türk şiirine yansıyan düşünce ve duygu dünyasındaki çatışma, çelişki ve iki- lemlerinin izi sürülecektir.Keywords : Tanzimat, şiir, modernizm, gelenek, öykünme, ikilem