TANPINAR’IN DOĞU-BATI SORUNUNA İLİŞKİN YAKLAŞIMLARI
Authors : Halef Nas
Pages : 175-182
Doi:10.29228/filolojibengu.8
View : 8 | Download : 5
Publication Date : 2021-11-26
Article Type : Research
Abstract :Tanzimat’ın ilanıyla hız kazanan batılılaşma sürecinin etkileri 1839’dan sonraki Osmanlı basınında ifadesini bulmuştur. Bu dönemde yayımlanan şiir, roman, hikâye ve birçok gazete köşe yazısında batılılaşmaya dair dikkatlere rastlanır. Batılılaşmanın ne olduğu ve buna nasıl tepki verileceği siyasi ve sosyal değişimlere paralel olarak ortaya çıkan fikir akımlarında tartışılan esas konulardandır. Batılılaşmayla birlikte modernleşmenin başlaması cemiyetimizde daha önce bulunmayan doğulu ve batılı iki farklı yaklaşıma zemin hazırlamıştır. Doğu-Batı düalitesinin Tanpınar’ın yaşadığı döneme nasıl yansıdığı, bu ikiliğin medeniyetimize nasıl yerleştiği, ikiliğin esas sebepleri, insana bakan yönü ve sonuçta cemiyet içinde insanın ne tür bir manzara kazandığı gibi sorunlar eserlerinde önemli bir yere sahiptir. Tanpınar’ın Doğu-Batı çatışmasına ilişkin çözüm önerileri bulunmaktadır. Tanpınar çözüme dair tekliflerini siyasi, sosyal, ekonomik, tarihi problemlerin aynasında öne sürmekte ve böylece nedenleri tespitten sonra bir sonuca ulaşmaya çalışmaktadır. Bu yönüyle sanatçı tarafıyla bildiğimiz kimliğinin ötesinde bir mütefekkir edasıyla konuşmaktadır. Onun ileri sürdüğü fikirlerini bir de şahsiyetinin düşünce adamı kimliğinde aramak eserlerini anlamada yeni bir bakış açısı kazandıracaktır.Keywords : Doğu-Batı, ikilik, toplum, oidipus kompleksi