- Din ve Felsefe Araştırmaları
- Vol: 1 Issue: 2
- TEFSİR DİSİPLİNİ BAĞLAMINDA TANRI HAKKINDA KONUŞMANIN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ: TEŞBÎH, TENZÎH, TE’VÎL VE...
TEFSİR DİSİPLİNİ BAĞLAMINDA TANRI HAKKINDA KONUŞMANIN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ: TEŞBÎH, TENZÎH, TE’VÎL VE MÜTEŞÂBİH
Authors : Muhammed Coşkun
Pages : 143-156
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-30
Article Type : Research
Abstract :İslam geleneğinde teşekkül etmiş dinî ilimlerin başat meselelerinden biri, insanın algı ve zihin dünyası ile sınırlı olan dilsellik içerisinde Tanrı ve diğer gayba dair bahisler hakkında konuşmanın imkân ve nasıllığı (keyfiyeti) meselesidir. Bu bağlamda Tanrı ile yaratılmış varlıklar arasında benzerlik (teşbîh) düşüncesi ile bu benzerliğin olumsuzlanması (tenzîh) kelâm disiplini kadar tefsir disiplinini de meşgul etmiş görünmektedir. Çünkü teşbîh-tenzih kavramlarından birini merkeze alarak yorumlanabilecek ifadeler doğrudan Kur’an’da (ve pek çok hadiste) mevcuttur ve bu ifadelerin anlaşılmasına ilişkin hermenötik süreç, tefsir disiplinini mesâil ve terminoloji açısından aklî ilimlerle (felsefeyle) zorunlu bir ilişkiye sevk etmektedir. Bu nedenle tefsir disiplinin hem klasik oluşum ve gelişim süreçlerini titizlikle takip edebilmek hem de çağdaş dönemde nas yorumunun müstakil bir disiplin olarak varlığını sürdürebilme imkânını tesis etmek, bu mesâil ve terminolojiyi kavramayı ve tartışabilmeyi gerektirmektedir. Bu da genelde felsefe, özelde din felsefesi alanına dair tartışmaları görmezden gelerek yapılacak (yapıldığı düşünülecek) herhangi bir tefsir faaliyetinin hem geleneksel hem çağdaş anlamda kısıtlı olacağı anlamına gelecektir. Bu sebeple bu yazıda söz konusu mesâil ve terminolojinin felsefi boyutları ve de nas yorumuna ilişkin yönleri üzerinde durulacaktır.Keywords : Tefsir, Dinî İlimler, Din Felsefesi, Tanrı, Te’vîl, Müteşabih