- Turkophone
- Cilt: 10 Sayı: 1
- Balkanlarda (Romanya ve Bulgaristan) Türkçe Öğretimi Açısından Mektep Ve Aile Mecmuası Adlı Derginin...
Balkanlarda (Romanya ve Bulgaristan) Türkçe Öğretimi Açısından Mektep Ve Aile Mecmuası Adlı Derginin Önemi
Authors : Memet Abukan
Pages : 16-32
Doi:10.55246/turkophone.1247515
View : 356 | Download : 124
Publication Date : 2023-04-30
Article Type : Research
Abstract :Günümüzde topraklarının tamamı ya da bir bölümü Balkanlarda olan ülkeler Türkiye, Bosna-Hersek, Karadağ, Kosova, Arnavutluk, Bulgaristan, Kuzey Makedonya, Hırvatistan, Slovenya, Yunanistan, Romanya ve Sırbistan’dır. Birçok ulusun tarih sahnesinde yer bulduğu Balkanları Winston Churchil "…harcayabileceklerinden daha fazla tarih üretiyor” sözüyle özetlemiştir. Avrupa’nın Asya’ya açılan ve birçok medeniyet ve etnik kimliğin kesişim noktası olan bu bölgede Türklerin varlığı güçlü bir şekilde hissedilmiştir. Dünya literatüründe kullanılan "balkan/lar” sözcüğünün Türkçe kökenli oluşu bunun bir kanıtıdır. Türklerin bölgeyle yüzyıllardır süren ilişkisi sadece coğrafi, politik vb. nedenlerden değil, aynı zamanda dil, kültür ve eğitim alanlarında da sürmüştür. Nitekim yapılan bu çalışma günümüzde Romanya ve Bulgaristan sınırları içerisinde olan Dobruca Bölgesi’ndeki Türklerin 19. yüzyıldaki çalışmalarının bir örneğini Türkçe öğretimi açısından değerlendirmeyi esas almaktadır. Tarihi kaynaklarda bölgeyle ilişkisi İskit (Saka) Türkleriyle başlayan ve devamında Batı Hun Türkleri, Bulgar Türkleri, Peçenek Türkleri olmak üzere pek çok Türk boyuyla devam eden ilişkiler XIII. ve XIV. yüzyılda bir kısım Tatar Türklerinin Dobruca Bölgesi’ne yerleşmesiyle yeni bir seyir izler. 14.yy.ın sonlarında başlayan ve dört buçuk asra yakın bir süre Osmanlı Devleti idaresinde kalan Romenlerle Dobruca Bölgesi’ndeki Türklerin ilişkisi bu sürede gittikçe güçlenir. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Dobruca topraklarını kaybetmesiyle burada yaşayan Türklerin bir takım ilmî, edebi, içtimaî faaliyetler içerisine girerek kendi benliklerini korumak ve sürdürmek istedikleri görülür. Bu çalışmalardan biri de Mehmet Niyazi editörlüğünde 1 Nisan 1915 tarihinde yayınlanmaya başlanmış olan Mektep Ve Aile Mecmuası adlı dergidir. İçeriğinde pek çok konunun olduğu tespit edilen eserde okulların değeri, sorunları, gençlerin okullarda alacakları terbiyenin önemi, eğitim-öğretim faaliyetlerinin Türkçe de yapılması, Dobruca’da yaşayan Türklerin nasıl bilgilendirileceği gibi dil, eğitim ve kültüre yönelik konulara da genişçe yer verilmiştir. Bu bağlamda özelde Dobruca genelde ise Balkanlarda ve bilhassa Romanya ve Bulgaristan’da Türkçe’nin varlığı ve öğretimine katkısı yadsınamayan Mektep Ve Aile Mecmuası adlı dergi bu çalışmada doküman incelemesi yöntemiyle incelenerek eğitsel ve Türkçede öğretimine katkısı yönüyle değerlendirilmiştir.Keywords : Mektep Ve Aile Mecmuası, Mehmet Niyazi, Balkanlarda Türkçe öğretimi, Romanya’da Türkçe öğretimi, Bulgaristan’da Türkçe öğretimi, Dobruca’da Türkçe Öğretimi.