- Türklük Bilimi Araştırmaları
- Issue: 39
- TÜRKÇEDEN SIRPÇAYA GEÇEN KELİME VE EKLERLE BU UNSURLARIN SIRPLARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDEKİ KATKISI...
TÜRKÇEDEN SIRPÇAYA GEÇEN KELİME VE EKLERLE BU UNSURLARIN SIRPLARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDEKİ KATKISI
Authors : Hakan Yalap
Pages : 239-259
Doi:10.17133/tubar.237941
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2016-06-15
Article Type : Research
Abstract :Türkçe ile Sırpça tarih boyunca birbiriyle yakın ilişkide bulunmuş iki dildir. Türkler, Balkanlara yerleştikten sonra Türk kültür ve medeniyetiyle birlikte Türkçenin kelime zenginliğini ve gramer yapısını da bu coğrafyaya taşımıştır. 1878 Berlin Kongresi’ne kadar Osmanlı hâkimiyetinde kalan Sırbistan coğrafyasında bir zamanlar yaklaşık dokuz bin Türkçe kökenli sözcük bulunması, çağdaş Sırp dilinde hâlâ çok sayıda Türkçe alıntının olması, geçmişteki kültür temaslarının yoğunluğunu gözler önüne sermektedir. Türklerle Sırpların iletişimi 378’den itibaren Balkan Yarımadasına ve Sırbistan’a inen ve yerleşen Hun ve özellikle 558’den sonra Avar Türkleriyle başlamıştır. Osmanlı Türkleri Balkanlara geldikleri zaman Türkçe konuşan yerlilere, Sırpçada ve diğer Balkan dillerinde kullanılan Türkçe kelimelere rastladılar. Osmanlı Devleti sosyal yapı, devlet düzeni, üretim, eğitim ve zengin sanat felsefesiyle bölgede ciddî bir imâr ve kültür faaliyetlerine girişmiştir. Devlet adamlarının sanatkârlarla olan yakın teması ve onları desteklemeleri Balkanların her bir şehrinin birer kültür merkezi olmasını sağlamıştır. Burada özellikle Prizren, Priştine, Üsküp, Saraybosna gibi şehirler pâyitahtın yansıması olmuştur. Böylelikle Balkan coğrafyasında Türkçe sanat, itibar ve ihtiyaç dili hâline gelmiş; günlük yaşamın vazgeçilmezi olarak bölgenin sanat ve bilim dili olmuştur. Yapılan araştırmalarla yabancı dillerde on iki binin üzerinde Türkçe kelime bulunduğu, Türkçe'den en fazla kelimenin ise Sırpçaya geçtiği belirlenmiştir. Fakat Türkçenin bu etkisi hem gramer, hem kelime, hem de deyim ve atasözlerine varıncaya kadar Sırpça gibi hiç bir dil üzerinde bu derece etkili olmamıştır. Sırbistan’da Türkçe bugün, bu yaygın etkisine paralel yoğun ilgi görmektedir. Bu makalede Sırpçadaki Türkçe ekler, kelimeler ve bu kelimelerin anadili Sırpça olanlara Türkçe öğretimindeki faydaları üzerinde durulacaktır.Keywords : Türkçe, Sırpça, Türkçe Ek, Türkçe Öğretimi