- Türklük Bilimi Araştırmaları
- Issue: 25
- TEKLİK İKİNCİ KİŞİ EMİR ÇEKİMLERİNİN ANADOLU VE AZERBAYCAN AĞIZLARINDAKİ DEĞİŞİK ÖRNEKLERİ ÜZERİNE...
TEKLİK İKİNCİ KİŞİ EMİR ÇEKİMLERİNİN ANADOLU VE AZERBAYCAN AĞIZLARINDAKİ DEĞİŞİK ÖRNEKLERİ ÜZERİNE
Authors : Mahmut Sarikaya
Pages : 145-157
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2009-08-01
Article Type : Other
Abstract :Eski Türkçe döneminden beri Türkçede teklik ikinci kişi emir çekimi için yalnız Şil tabanı kullanıhnak yanında, _gıl / -gil eki de kullanıhnaktadır. Karahanlı Türkçesi döneminde —GIn biçimi ortaya çıkmış olan ekin bu biçimi Uygur ve Özbek Türkçesinde yerleşerek günümüze kadar gehniştir. Bu çekimin her ikisi önce "a, e” seslenme edatını alarak — GIlA ve —GInA, daha sonra "n” ünsüzünü alarak —GIlAn ve —GInAn biçiminde genişlemiştir. Bu çekimin değişik biçimleri Azerbaycan Türkçesi agızlarmda çok yaygın olarak kullanılmıştır ve hâlen kullanılmaktadır. Bu çekimde kullanılan ekin Anadolu’daki tek örneği, Kırşehir Dulkadirli köylerinde, Dulkadirli toplumunun dilinde yaşamakta ve bu biçimi Güney Azerbaycan Türkçesindeki —GIlAn biçimiyle uyumlu bulunmaktadır. Çalışmamızda, son veriler de dâhil edilerek, bu konu bütün boyutlarıyla anlatıhnış ve mevcut bütün biçimler ömeklendirilerek yorumlanmıştırKeywords : Emir, teklik ikinci kişi, —gıl / -gil eki, Dulkadirli agzı