- Tıp Eğitimi Dünyası
- Vol: 18 Issue: 54
- Ulusal Çeki̇rdek Eği̇ti̇m Programı Ai̇le Heki̇mli̇ği̇ Prati̇ği̇ndeki̇ Sorunları Kapsıyor mu?...
Ulusal Çeki̇rdek Eği̇ti̇m Programı Ai̇le Heki̇mli̇ği̇ Prati̇ği̇ndeki̇ Sorunları Kapsıyor mu?
Authors : Aysel Başer, Giray Kolcu, Hatice Şahin
Pages : 44-62
Doi:10.25282/ted.428493
View : 22 | Download : 9
Publication Date : 2019-04-30
Article Type : Research
Abstract :Amaç: Çalışmamızda aile hekimliği sisteminde aktif olarak çalışan hekimlerin sahada karşılaştıkları sorunlar ve UÇEP 2014’ün bu sorunları kapsama durumu değerlendirilmiştir. Gereç ve yöntem: Çalışmamız niteliksel araştırma deseninde tasarlanmıştır. Kesitsel tipteki araştırmada veri toplama aracı olarak "kritik olaylar tekniği” kullanılmıştır. Doğal çalışma ortamlarında müdahale olmaksızın kritik olaylar tekniği aracılığıyla toplanan hekimlerin karşılaştıkları olumlu ve olumsuz olayların betimleyici analizi yapılmıştır. Araştırma 2016 yılında T.C.S.B. Halk Sağlığı Kurumuna bağlı sözleşmeli aile hekimi olarak aktif görevde olan (aile hekimliği uzmanları ve pratisyen hekimler) 55 hekim ile yapılmıştır. Kritik olaylar tekniği ile veri toplama sürecinde aile hekimlerinden aile hekimliği pratiğinde yaşadıkları üç olumlu üç olumsuz olayı yazmaları istenmiştir. Bu olaylardan elde edilen veriler 6 kişilik bir analiz ekibi tarafından içerik analizine tabi tutulmuş, kategoriler geliştirilmiş ve açıklanmıştır. Bulgular: Veri setinde 299 olay (134’i olumlu, 165 ’si olumsuz) toplandı. Bu çalışmada, hekimlerin anlattığı kritik olaylardan "Ruhum Yoruldu” metaforu ortaya çıkmıştır. Hekimlerin kendi bilimsel bilgi ve tıbbi başarılarından, meslektaş takdirinden içsel motivasyonlarının arttığı, sağlık müdürlüklerinin küçük bir yardımı ve takdiriyle de dışsal motivasyonlarının arttığı belirlenmiştir. Ulusal ÇEP 2014 ve araştırmamızda bulunan kategoriler birbirleri ile karşılaştırıldığında araştırmamızda elde edilen 12 alt kategoriden (motivasyon, hekim davranışı, hasta davranışı, hasta türü, hasta ve yakınları ile iletişim, sağlık çalışanları ile iletişim, başvuru nedeni, olay, otorite, örgütlenme, bürokratik işlemler, ödül ve ceza) 3 başlığın (sağlık çalışanları ile iletişim, örgütlenme, otorite, ödül ve ceza içerisinde yer alan sağlık çalışanına şiddet ) temel hekimlik uygulamaları içinde yer almadığı görülmektedir. Özellikle ödül ve ceza başlığı altındaki hastaların sağlık çalışanını cezalandırma yöntemleri arasında sözlü ve fiziksel şiddetin şıkça yer aldığı görülmektedir. Ulusal ÇEP 2014 temel hekimlik uygulamaları başlığı altında hekimin kendi hak ve hukukunu koruması ile ilgili herhangi bir başlık yer almamaktadır. İletişim becerileri ve sağlık hukuku temel başlığı altında bu konuların ele alınması gerekmektedir. Ulusal ÇEP 2014 içerisindeki öğrenme düzeyleri ile olumlu ve olumsuz olaylar arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır. Sonuç: Araştırma bulguları aile hekimlerinin yaşadığı olumlu ve olumsuz olaylarla ilgili önemli bulgular ortaya koymuştur. Bu çalışmadan elde edilen veriler birinci basamakta yaşanan sorunların önemli bir kısmına ışık tutmaktadır. Ulusal ÇEP 2014’ün yeniden revize edilme aşamasında sahada yaşanan sorunlara çözüm açısından ve mezun olan öğrencinin sahada karşılaşacağı sorunlarla önceden müdahale açısından yeni başlıklar eklenmesine katkı sağlayacaktır.Keywords : aile hekimliği, kritik olaylar tekniği, ulusal çekirdek eğitim programı (UÇEP), Tıp Eğitimi