- Türk Dünyası Araştırmaları
- Vol: 129 Issue: 254
- 678 NUMARALI ÇAVUŞBAŞI DEFTERİNE GÖRE XVIII. YÜZYIL BAŞLARINDA EŞKIYALIK SUÇLARI
678 NUMARALI ÇAVUŞBAŞI DEFTERİNE GÖRE XVIII. YÜZYIL BAŞLARINDA EŞKIYALIK SUÇLARI
Authors : Ramazan Hüseyin Biçer
Pages : 193-216
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2021-10-30
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin önemli toplumsal problemlerinden olan eşkıyalık konusu ele alınmıştır. Çalışmanın başlıca kaynakları 1702-1710 yılları arasındaki Divan-ı Hümayûn tarafından verilen kalebend ve sürgün cezası kayıtlarının tutulduğu 678 Numaralı Çavuşbaşı Defteri’dir. Ayrıca mühimme defterleri ile diğer arşiv kaynaklarından da faydalanılmıştır. Çalışmada ele alınan dönem, Osmanlı Devleti’ni askerî, ekonomik ve siyasî olarak etkileyen Karlofça Antlaşması’nın hemen sonrasıdır. Bu dönemde, Osmanlı Devleti, Avusturya, Lehistan, Rusya ve Venedik’e karşı ağır bir yenilgi almış ve büyük toprak kayıpları yaşamıştır. Hükümet, savaşın yaralarını sarmak amacıyla yeni vergiler koymuş, var olan vergilerin de miktarları arttırılmıştır. Bu durum halkta huzursuzluğun yaşanmasına, özellikle vergi toplamaya gelen memurlara karşı sert davranılmasına, kimi zaman da vergi memurlarına karşı eşkıya ile birlikte hareket edilmesine neden olmuştur. Ayrıca uzun süreli savaşlar nedeniyle sancakbeyleri ve beylerbeylerinin görev yerlerinde bulunmaması, eşkıyanın daha rahat hareket etmesine ve halka istediği gibi zulüm yapabilmesine imkân vermiştir. Bu çalışmada, devletin içerisinde bulunduğu bu sıkıntılı dönemde yaşanan belli başlı eşkıyalık olaylarının örnekleri üzerinden Osmanlı toplumunun yaşadığı güvenlik sorunu değerlendirilmiştir.Keywords : Eşkiya, Vergi, Karlofça Antlaşması, Osmanlı Devleti, II. Mustafa