- Türk Dünyası Araştırmaları
- Vol: 128 Issue: 253
- RUSYA MÜSLÜMANLARINDA ORTAK EDEBİ TÜRKÇE MESELESİ: SIRAT-I MÜSTAKİM DERGİSİ ÜZERİNDEN BİR İNCELEME...
RUSYA MÜSLÜMANLARINDA ORTAK EDEBİ TÜRKÇE MESELESİ: SIRAT-I MÜSTAKİM DERGİSİ ÜZERİNDEN BİR İNCELEME
Authors : Ipek Yildirim
Pages : 381-396
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2021-08-23
Article Type : Research
Abstract :Rusya Müslümanları tedricen Çarlık Rusyası hakimiyetine girmek zorunda kaldıktan sonra, gerek yüzlerce yıldır üzerinde yerleşik bulundukları alan çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olduğundan, gerekse hakim devletin eğitim, din ve sosyo-kültürel sahalarda dayattığı bir kısım yaptırımlar nedeniyle dil ve edebiyat alanlarında çeşitli sıkıntılar yaşamıştır. Bu çalışmada Çarlık Rusyası’nın son dönemlerinde Rusya Müslümanlarının dil ve edebiyat sahasındaki mevcut durumu ve bu sahaya ilişkin düşünce, uğraş ve girişimleri Sırat-ı Müstakim dergisi üzerinden incelenmiştir. İlk etapta dil ve edebiyattan bahsedilerek ortak edebi Türkçe meselesi konusunda dilin sadeleştirilmesi ve ıslahı için sunulan çözüm önerileri; eleştiriler ve sebepleriyle ele alınmıştır. Ardından ortak edebi Türkçe ile eğitim alınmasının önemine değinilmiştir. Akabinde de söz konusu meselenin basın hayatına yansımaları aktarılmıştır. Bahsi geçen konulara ilişkin Sırat-ı Müstakim dergisinde tespit olunan beş yazı nitel araştırma yöntemlerinden olan betimsel analize tabi tutularak, yukarıda bahsedilen kapsam dahilinde dergide Rusya Müslümanlarının konuya ilişkin çabaları ve fikirleri belirlenerek yorumlanmıştır. Çalışmada ayrıca dönemin siyasi, içtimai arka planını aydınlatabilmek babında ilgili literatüre de başvurulmuştur. Sonuç olarak, Rusya Müslümanlarının şive farklılıklarından kaynaklı sorunlar, onları ortak bir dilde buluşturmakta zorlamıştır, bu doğrultuda geniş ıslahatlar önerilmiş ve hukuki bazı girişimler yapılmışsa da Çarlık Rusyası’nın milliyetçi tutumları bunların birçoğuna engel olmuştur.Keywords : Rusya Müslümanları, Rusya Türkleri, Sırat-ı Müstakim dergisi, Ortak edebi Türkçe