- SineFilozofi
- Special Issue: (1) Mayıs 2019 Special Issue
- Çağdaş Kapitalizmde Başkaldırı Öznelliği: Demolition (2015)
Çağdaş Kapitalizmde Başkaldırı Öznelliği: Demolition (2015)
Authors : Murtaza Talha Altinkaya
Pages : 336-351
Doi:10.31122/sinefilozofi.515245
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2019-05-10
Article Type : Research
Abstract :Guattari "Chaosmosis” isimli metninde kapitalizmin en önemli üretiminin öznellik üretimi olduğunu belirtir. Zira bu öznellik üretimi ona göre kapitalizmin hem yönetilebilirliği hem de sistemi devam ettirebilmesi için gereklidir. Fakat Guattari için (Lazzarato da bu tezi sürdürür) sorun öznelliğin üretilmesi kadar nerede ve nasıl üretildiğidir. Öznellik artık eskisi gibi çoğunlukla Aile ve Din gibi kurumlarda üretilmez. Lazzarato’nun deyimiyle "toplumsal makineler” için üretilen öznellikler globalleşen dünyanın da etkisiyle artık daha çok tüketim, iletişim, sosyal medya, sinema gibi alanlarda üretilmektedir. Görsellik üretiminin olduğu her alan aynı zamanda öznellik üretiminin de alanıdır. Bu bağlamda anaakım sinema ürettiği özneler ve öznelliklerle bireylerin bilinçlerine hatta Lazzarato’nun ifade ettiği haliyle "birey-öncesi bileşenlerin, algı biçimlerinin hissetme, görme, düşünme vs. biçimlerine” seslendiği söylenebilir. Filmlerde inşa edilen anlatı tarzı ve yaratılan karakterlerle seyirciye iletilen ‘özne’ olma durumu her zaman kapitalist öznelliğe hizmet etmediği gibi zaman zaman da o öznellik eleştirilir. Her ne kadar bu tarz filmlerin sayısı az olsa da son zamanlarda bu örneklere sıklıkla rastlanmaya başlanmıştır. Bu filmler genellikle bireyin çağdaş kapitalizmde içinde bulunduğu durumu resmetmekle kalmayıp, Jacques Ranciere’in belirttiği gibi "öznel bir özgürleşmeye radikal bir başkalaşıma” yol açarak yeni öznellik formları inşa etmeye çalışmaktadır. Bu anlamda 2015 yapımı "Demolition / Yön: Jean-Marc Vallée” filmi "toplumsal makineler” için üretilen öznellikleri eleştiren, tüm bu yapıyı yıkmakla kalmayıp özneyi bir boşluğun içerisinde bırakan önemli örneklerden birisidir ve film bu bağlamda irdelenecektir.Keywords : Sinema, Öznellik, Deleuze, Lazzarato, Demolition