- SineFilozofi
- Vol: 3 Issue: 6
- Richard Linklater’ın Uyuşuk Filmi ve Antik Yunan Perspektifinden Bir Kamusal Alan Çözümlemesi
Richard Linklater’ın Uyuşuk Filmi ve Antik Yunan Perspektifinden Bir Kamusal Alan Çözümlemesi
Authors : Özge Nilay Erbalaban Gürbüz
Pages : 57-74
Doi:10.31122/sinefilozofi.423094
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-25
Article Type : Research
Abstract :Antik Yunan toplumu, özellikle Atinalılar modern Batı uygarlığının tamamen zıttı olan bir yaşam felsefesine sahiplerdi. Başta aristokratlar ve filozoflar olmak üzere, toplumun ayrıcalıklı sınıfının ideal yaşam tanımı özgürlükle sıkı ilişki içindeydi. Özgürlük ise kent devletinin en önemli alametifarikasıydı. Özgürlük, yurttaşın hem insani hem de yurttaşlık niteliğini yüceltecek düşünsel etkinlikleri gerçekleştirebilmesi için imkân yaratıyordu. Bu nedenle özgürlüğü kısıtlayan üretim ve ekonomiyle ilişkili çalışma etkinlikleri kamusal alanın temel meselesi olmaktan, en azından ‘ideal’ olmaktan çıkarıldı. ‘İdeal’ olan ise düşünce ve felsefenin üretimiydi. Çoğunlukla kamusal alanda yapılan şölenler ya da yönetsel toplantılar bunu gerçekleştiren etkinliklerdi. Kent devletinde kamusal alanlar, yurttaşların birbirleriyle organik iletişim kurması için bir amaç olarak görülmekteydi. Günümüzde ise kamusal alanlar çoğunlukla ekonomiye ve rastlantısallıklara bırakılmış; yurttaşların yabancılaşmış ilişkilerinin zorunlu ortaklığı haline gelmiştir. Günümüz modern devletlerindeki kamusal yaşam iktisadi üretimi ve ekonomi etkinliklerini ‘ideal’ hale getirmiştir. Bu makale Richard Linklater’ın Uyuşuk (Slacker) filminde Antik Yunancı dünya görüşünün sinemasal olarak oluşturulduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. Film bunu birbirine bağlı iki olgu etrafında yapmaktadır. İlki Antik Yunancı bir biçimde iktisadi üretimi idealize etmeyen kişilerin varlığıyla, ikincisi ise bu kişilerin kamusal alanı ve gündelik hayatı düşünsel etkinliklerin üretim coğrafyası olarak kullanmasıyla. Bu çerçevede filmin çözümlemesinde, modern kamusal alanlar olarak kentin devinimi üzerine düşünmeye imkân veren flaneurlük kavramı kullanılmaktadır. Çünkü flaneur kişi Walter Benjamin’in metinlerinde vurgulandığı gibi kenti gözlemleyip, üzerine düşünce üretmeye boş zamanı olan kişidir ve çoğu zaman modern kentin filozof imgelerinden birini oluşturur. Öte yandan filmde çalışma faaliyetlerine yöneltilen hor görünün kuramsal tarih içindeki yerleri de açığa çıkarılacaktır.Keywords : Uyuşuk, Flaneur