- Seleucia
- Issue: 5
- Hippodamos Tarzındaki Kent Planı ve Klazomenai MÖ 4. Yüzyıl Yerleşiminin Bu Kent Planı İçindeki Yeri...
Hippodamos Tarzındaki Kent Planı ve Klazomenai MÖ 4. Yüzyıl Yerleşiminin Bu Kent Planı İçindeki Yeri Hakkındaki Düşünceler
Authors : Fikret Özbay
Pages : 91-119
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2015-01-01
Article Type : Research
Abstract :İnsanoğlu yerleşik hayata geçişinden itibaren kurduğu kentlerde bir düzen arayışı içinde olmuş ve bu şekilde sistemli kent planları doğmuştur. Izgara plan da bu arayışın bir ürünüdür. Bronz çağı’ndan itibaren, Doğu Akdeniz’deki krallıklarda ve onları takip eden Batı Akdeniz’deki Yunan kolonilerinde ızgara plan kullanılmıştır. MÖ 5. yüzyılın başında Hippodamos kent planı anlayışına yeni bir boyut getirmiş, sadece fiziki planı değil sosyal yaşamı, dinsel inanışlıları da bu plana dahil etmiştir. Kent planlarında, eşitlik ilkesi gözetilmiş ev parselleri ve bu parsellerin üzerine inşa edilen evlerin aynı ölçülerde olmasına dikkat edilmiştir. Kentlerdeki evler en küçük birimlerine kadar birbirleriyle aynı plana sahiptir. Kamusal alanlarda planın bir parçasıdır ve kendilerine ayrılan parseller üzerine inşa edilmişlerdir. Kamusal ve dini yapıların önemleri ne olursa olsun mevcut planı kesinlikle bozmamışlardır. Kentin yönetici sınıfına ait yapılarda plana dahil edilmiş ancak diğer sivil yapılardan farklı bir plan kullanılmadan yapılmışlardır. Bundan dolayı yönetici sınıfına ait yapıları diğer sivil yapılardan ayırmak mümkün değildir. Bu kent planı sadece Yunanistan ile sınırlı kalmamış, Batı Anadolu’da ve diğer Yunan kolonilerinde de uygulanmıştır. Klazomenai’daki yerleşimde, MÖ 5. yüzyıldaki bu yeni kent planı akımına uymuştur, Yerleşimdeki sokaklar, evler Hippadomik plana sadık kalınarak inşa edilmiştir. Ayrıca, Klazomenai örneği Kuzey Ionia bölgesindeki kazısı yapılmış tek Hippodomik planlı yerleşim olması bakımından da önemlidir.Keywords : Kent, Hippodamos, Klazomenai, Plan, Izgara