Çığ Operasyonu: Ay'a İniş Mitine Postmodern Bir Yaklaşım
Authors : Çağatay Dirilgen
Pages : 7-35
View : 9 | Download : 6
Publication Date : 2018-06-01
Article Type : Other
Abstract :Amerikan öncü miti Amerikan toplumunun nasıl oluştuğunu anlatır. 1969 yılında başarıyla gerçekleştirilen Apollo 11 görevi ise gerek dönemin ABD Başkanı Kennedy\'nin atıfları ve süreç içerisinde yürütülen halkla ilişkiler çalışmaları ile gerekse bizzat NASA tarafından tarihleştirildiği haliyle Amerikan öncü mitinin bir yeniden anlatımı olarak karşımıza çıkar. Mitler, değerleri yeniden üretme işlevleriyle kültürler üzerinde büyük etki sahibidirler. Mitleri ikincil bir göstergeler düzlemi olarak tanımlayan Roland Barthes, onların işlevinin ele aldıkları konuyu doğallaştırmak olduğunu öne sürer. Ancak Barthes\'a göre mitlerin sınırları tözsel değil biçimseldir. Bu durumda toplumda yaşanmış değişimlerin etkisiyle mitlerin anlamlarında da değişim meydana gelmesi mümkündür. Amerikan öncü miti de 1969\'daki yeniden anlatımıyla ABD\'nin nasıl dünyanın süper gücü olduğunu anlatır hale gelmiştir. Daha sonraki dönemlerde ise Apollo 11\'in hikayesi de bir nostalji, tarih ya da komplo teorisi gibi yeni anlamlar kazanmıştır. Postmodern anlatıların özelliklerini belirgin bir biçimde bünyesinde taşıyan 2016 yapımı Çığ Operasyonu filmi ise Apollo 11\'in hikayesine yeni bir anlam katmaktadır. Zira artık Lyotard\'ın deyimiyle "büyük anlatılar çökmüştür”. Böylece diğer büyük anlatılar gibi Amerikan öncü miti, dolayısıyla Amerikan öncü mitinin yeniden anlatımı olarak Apollo 11\'in hikayesi, çalışmada kullanılacağı haliyle Ay\'a iniş miti de geçerliliğini yitirmiştir. Bu çalışmada Barthes\'ın mitsel anlatıları çözümleme yöntemiyle birlikte Gerard Genette\'in ortaya koyduğu "anametinsellik” kavramı çerçevesinde Çığ Operasyonu filmi metinlerarası bir okumaya tabi tutularak büyük anlatıların geçerliliğini yitirmesinin mitlerin ele alınışında nasıl bir değişikliğe sebep olduğu araştırılmıştır.Keywords : Anametinsellik, Apollo 11, Ay\'a İniş, Metinlerarasılık, Mit, Postmodernizm, Sinema