- Şarkiyat
- Vol: 14 Issue: 3
- Kürtlerin Kökenine Dair Rivayetlerin Kelâmî Yorumu -el-Kuleynî, Şeyh Saduk ve İsmail Hakkı Bursevî Ö...
Kürtlerin Kökenine Dair Rivayetlerin Kelâmî Yorumu -el-Kuleynî, Şeyh Saduk ve İsmail Hakkı Bursevî Örneği-
Authors : Mustafa Akman
Pages : 1200-1237
Doi:10.26791/sarkiat.1115677
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2023-01-08
Article Type : Research
Abstract :Kürtler de öteki bütün ırklar gibi insan popülasyonunun bir unsurudur. Hal böyleyken bazı dinî nitelikli eserlerde onların, cinlerin ortada görünen nesli oldukları ifade edilmektedir. Buna göre Hz. Süleyman’ın bazı cariyelerine tecavüz etmiş ve bu cariyelerden doğan nesiller çoğalınca yeryüzünü ifsat etmişlerdir. Hz. Süleyman da "onları dağlara sürün” demiştir. Bunlara, "dağlara sürülenler” anlamına gelen Kürt denilmesinin nedeni budur. el-Kuleynî, el-Mes‘udî, Şeyh Saduk, Ragıb el-İsfahânî ve İsmail Hakkı Bursevî gibi yazarların daha başka iddialarına göre Hz. İbrahim’in ateşte yakılması fikrini ortaya atan kimseler Kürt asıllıymış. Bunlar, cin neslinden olmaları hasebiyle kendilerinden kız da alınmaz imiş. Yüzyıllarca sanki öyleymiş gibi kuşaktan kuşağa aktarılan bu iddia, maalesef dinî mahiyeti olan eserlerde de aktarıla gelmiş ve dolayısıyla kimi zaman ve yerde Şiî Kuleynî’nin takipçilerinde olduğu gibi bir inanç ve yanı sıra Sünnî ve Sûfȋ Bursevî’de zirve yapan nefret duygularına da neden olabilmiştir. İleri sürülen iddialar ve bu iddialardan mütevellit ortaya çıkan fiilî duruma binaen konu öncelikle yaratılış ve sonra da muaşeret olarak kelâm ilminin ilgi alanına girmektedir. Şüphesiz insan nevinden bir varlık olarak Kürtler de Adem’in neslindendir. Dolayısıyla bu zevatın Kürtler hakkında ortaya koydukları bu heretik değerlendirmelerin kabulü kelâm sistemi açısından imkânsız olmasının yanı sıra insanî olarak da tasvibi olanaklı değildir.Keywords : Kelam, Kürtlerin Kökeni, Kuleyni, Şeyh Saduk, Mes\'udi, İsmail Hakkı Bursevi