BUHARÎ’NİN HADİS İLMİNE GETİRDİĞİ BAZI ÖZGÜN YAKLAŞIMLAR
Authors : Ilyas Canikli
Pages : 165-183
Doi:10.26791/sarkiat.1076999
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2022-04-30
Article Type : Research
Abstract :Çok güçlü bir zekâ ve hafızaya sahip olan Buharî küçük yaşlarda Kur’an’ı ezberlemiş ve Arapça öğrenmiştir. On yaşından itibaren hadis dinlemeye ve ezberlemeye başlamış, on altı yaşından itibaren birçok muhaddis ve fakihin kitaplarını ezberlemiştir. Hicri 3. asırda sahih hadisleri ilk defa bir araya getirmiş olan Buharî, hadis ilminde otorite kabul edilmiştir. Buharî’nin hadis ile ilgili en meşhur eseri el-Câmius’s-Sahih’tir. Onun hadis ilminde otorite kabul edilmesinin başlıca sebepleri; rivayetlerdeki ince kusurları (ilel) tespit bilgisine sahip olması, hadisi nakleden raviler arasındaki görüşme şartını (mülakat) dikkate alması ve elde ettiği fıkhi görüşlere bab (konu) başlıklarında yer vermesidir. Buharî, kitabını öncelik verdiği konulara göre oluşturmuş, daha sonra elindeki hadis malzemelerini bir plan ve disiplin çerçevesinde buralara yerleştirmiştir. Buharî, es-Sahih’e, toplamış olduğu bütün hadisleri yerleştirme gereği duymamış, koyduğu şartlara uymayan rivayetleri kitabına almamıştır. Daha hicri 3. asırda Buharî’nin hadislerdeki illetleri tespit etmedeki hassas tavrı, meşhur hadis kitabını oluştururken elindeki bütün rivayetleri eserine yerleştirmeye kalkışmayıp seçici davranması, hadis araştırmacılığı için önemli bir bakış açsısıdır. Ayrıca o, eserinde sünnet, hadis ve rivayet ayrımının önemine dikkat çekmiştir. Bu makalede Buharî’nin hadis ilmine getirdiği bakış açısı ortaya konularak değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.Keywords : Hadis ilmi, Buhari, el-Câmıu’s-Sahîh, İlel, Mülakat, Fıkhi Görüşler.