- Şarkiyat
- Vol: 12 Issue: 3
- OSMANLI MODERNLEŞME DÖNEMİNDE BİR TAŞRA OKULU: MALATYA ERKEK RÜŞDİYESİ (1870-1899)
OSMANLI MODERNLEŞME DÖNEMİNDE BİR TAŞRA OKULU: MALATYA ERKEK RÜŞDİYESİ (1870-1899)
Authors : Danyal Tekdal
Pages : 369-409
Doi:10.26791/sarkiat.747355
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2020-08-31
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti’nin genelinde olduğu gibi Malatya’da da geleneksel eğitim kurumları olan sıbyân okulları ve medreseler uzun yıllar faaliyetlerini sürdürmüştür. Tanzimat ile birlikte bu eğitim kurumlarının yanında modern eğitim kurumları da sancakta açılmıştır. Bunlardan birisi de 1870’de açılan Malatya Erkek Rüşdiyesi’dir. Hayırsever Malatyalıların girişimiyle çarşıda önce 16 dükkân yapılmış, onların geliriyle de okul inşa edilmiştir. Okula kısa sürede öğretmen ataması da yapılarak eğitime başlanmıştır. Okuldaki öğrenciler için kitap, küre ve haritalar ise İstanbul’daki Maârif Nezâreti Kütüphanesi’nden tedarik edilmiştir. Okuldaki görevlilere aylık maaş ödenmiştir. Okul binasının da bulunduğu çarşıda meydana gelen yangına kadar öğretmen maaşları ve okul için gerekli olan ödenek temininde pek sıkıntı yaşanmamıştır. Fakat bu olaydan okulun kapanmasına değin öğretmenlerin maaş sorunu çözülememiştir. Okul binası, 1889 yılındaki büyük çarşı yangınından sonra kullanılamayacak hale gelmiş ve Gazi Sinan Paşa Camisi yakınındaki ibtidâi binasına taşınmıştır. Eski binası ile diğer dükkânların olduğu yere 32 adet yeni dükkân yapılmıştır. Okuldan mezun olan kişiler, büyük oranda sancakta memur olarak istihdam edilmiştir. Böylece sancaktaki eğitim öğretimin dönüşümü ile birlikte kamuya yerelden tayin oranında artış kaydedilmiştir. 29 yıllık hizmet süresinden sonra 1899 yılında Osmanlı Devleti genelinde uygulanan rüşdiyelerin idâdî okulları bünyesine alınması girişiminin bir neticesi olarak Malatya Erkek Rüşdiyesi, öğretmenleri ile birlikte Malatya Mülkî İdâdîsi’ne dönüştürülerek kapatılmıştır.Keywords : Malatya, Rüşdiye, Eğitim, Öğretmen