المسائل النحويّة في رسالة الصاهل والشاحج لأبي العلاء المعرّي
Authors : Aslam Jankir
Pages : 281-303
Doi:10.26791/sarkiat.689707
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2020-04-30
Article Type : Research
Abstract :Öz Bu araştırma, Ebu’l-Alâ el-Ma\'arrî\'nin Risâletu’s-s-Sâhil ve’ş-Şahic adlı eserindeki gramer konularını ele almaktadır. Yüksek edebî meseleleri barındırmasına karşın bu eser, nahiv meselelerini de içermektedir. Bu eseri tercih etmemin nedeni buydu ve bunu araştırmam için iyi bir materyal olarak gördüm. Kitabı incelerken Arap nahvi/dilbilgisi açısından bazı zorluklarla karşılaştım. Eser, yazarın kıvrak zekâsıyla oluşturduğu kurgusal bir stilde olduğundan çalışmamda tanımlayıcı analitik yaklaşımı benimsedim. Çalışmayı iki yönden inceledim; bunlardan ilki, eserdeki nahiv meseleleri hakkında yeterli bilgi vermekle birlikte şiir, mesel, hadis-i şerif ve söylenceler gibi şevâhidi tespit etmek ve eserde bahsi geçen kişileri tanıtmak. İkincisine gelince, nahiv meselelerini Ebu’l-Alâ\'nın zikrettiği gibi ele aldım ve her konuyu ilgili başlık altında topladım. Sonra bu konuları âlimlerin görüşlerine arz ettim. Bunlar ile Ebu’l-Alâ’nınkini mukayese ederek tercih edilen görüşü zikrettim. Daha sonra ise, çalışmama kaynakların ve referansların bir listesini ekledim. Anlattıklarıma ek olarak bu çalışmayı hazırlamamın başka bir nedeni de eskilerin eserlerini kaleme alırken dil alanındaki maharetlerine ek olarak kaleme aldıkları edebi eserlerinde nahiv meselelerinden tam olarak sıyrılamamış olduklarını, bu durumun onların damarlarında akan kanda sürekli var olduğunu, bunun kalemlerinden akarak bir çok edebiyat eseri ve diğer çalışmalarda tebarüz ettiğini; fıkradan fıkraya, fikirden fikire, halden hale dönüştüğünü ve sanki bu âlimler, eskilerin tuz gibi gördüğü ve "sözdeki nahiv yemekteki tuz gibidir” şeklinde ifadesini bulan nahiv ilmi olmaksızın edebi eserlerinde bir güzellik ve tad görmediklerini dile getirmek içindir. Hiç şüphesiz bu durum Arap nahvinin eski âlimlerin yanındaki önemine güçlü ve açık bir işarettir ve bunu öğretmelerindeki şiddetli hırs ise kendisinden kaçınılması mümkün olmayan bir vacib olduğunu göstermektedir.Keywords : Nahiv Meseleleri, Risâletu\'s-Sâhil ve\'ş-Şâhic, Şevâhid, Tahkik