RAŞİD HALİFELER DÖNEMİ BEYTÜLMAL VE OLUŞUM SÜRECİ
Authors : Abdulkerim Öner
Pages : 1016-1036
Doi:10.26791/sarkiat.424949
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2018-08-31
Article Type : Research
Abstract :Öz Devlet hazinesi anlamına gelen beytülmal, temelleri Allah Resulü döneminde atılmıştır. Hz. Peygamber, gelen malları bekletmeden dağıtır, kalan olursa mescidin bir köşesinde muhafaza ederdi. Bunun için müstakil bir bina yoktu. Hz. Ebu Bekir dönemi, Hz. Peygamber döneminin devamı olarak kabul edilmiştir ancak Allah Resulü'nden farklı olarak evinin bir bölümünü devlet hazinesi olarak ayırmıştır. Hz. Ömer dönemi, beytülmalin bir müessese olarak kurulduğu dönem olarak kabul edilmektedir. Devlet hazinesine ait hem merkezde hem de taşrada müstakil binalar yapılmış, onları korumak ve idare etmek amacıyla memurlar tayin edilmiştir. Beytülmal, kendi içerisinde bölümlere ayrılmıştır. Müslümanlardan alınan gelirler ile gayrimüslimlerden tahsil edilen vergiler bir yere konulmamıştır. Çünkü Müslümanlardan alınan zekâtların sarf yerleri belli olduğundan, gayrimüslimlerden alınan cizye, harac, humus ve uşur gibi vergilerden oluşan ve fey adı verilen vergilere dâhil edilmeyip ayrı yerde muhafaza edilmiştir. Devlet memurlarının maaşları, fey gelirlerinden karşılanmıştır. Hz. Ömer, gelirlerin artması sonucunda herkese atiyye ve erzak dağıtmaya başlamıştır. Hz. Osman ve Hz. Ali dönemleri, bazı sapmalar olmakla birlikte, Hz. Ömer döneminin devamı olarak kabul edilmiştir.Keywords : Anahtar Kelimeler: Beytülmal, Devlet hazinesi, Zekât, Fey