Kaunos Tiyatrosu’nun Klasik Dönem Sahne Binası
Authors : Burhan Varkivanç
Pages : 917-925
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2016-08-31
Article Type : Research
Abstract :İnşa dönemleri ve boyutları bulundukları kentin siyasi, toplumsal ve ekonomik yapısıyla doğrudan bağlantılı olan antik tiyatroların sahne binaları ilk inşalarının ardından mimari ve dekoratif açıdan köklü değişim göstermişlerdir. Klasik Dönem’de başlayan bu değişim süreci oldukça bezeli cepheye sahip bir sahne binasının oluştuğu Roma Dönemi içlerinde sonlanır. Sonraki dönemlerde ortaya çıkan her bir inşa ve dönüşüm evresi, bir önceki evrenin mimari ve dekoratif niteliklerinin saptanmasında etken olan kalıntıların kapanmasına, genellikle de büyük oranda ya da tamamen ortadan kalkmasına neden olmuştur. Neyse ki, Kaunos’da yürütülen araştırmalar sırasında sahne binası kalıntılarının, antik tiyatro araştırmalarına önemli katkıda bulunabilecek beş farklı inşa ve dönüşüm evresi gösterdiği kesin olarak tespit edilmiştir. Bu çalışma kapsamında sahne binasının ilk evresi detaylı bir biçimde tartışılmaktadır. Düzenli bir yığmayla sadece her iki parados’da bulunan ve hiçbir suretle orkestranın zemin kaplamasına işaret etmeyen ana kaya kullanımı ve düz traverten bloklar sahne binasının, hatta tiyatronun ilk inşa evresiyle ilişkilidir. Bu yığma taşlar büyük bir olasılıkla ahşap ve kerpiçten yapılmış basit bir sahne binasının zemini olarak kullanılmıştır. Detaylı araştırmalar göstermiştir ki Kaunos tiyatrosunun en erken sahne binası en geç İ.Ö. 4. yüzyılın ilk yarısında oluşmuştur ve Küçük Asya’daki tiyatrolarda o ana kadar rastlanmayan bir özellikle her iki yanda kanatlarla (paraskenia) sınırlandırılmıştır. Bu en erken sahne binası daha sonraki evrelerin orkestrasının aşağı yukarı batı yarısını kaplamış ve Kentin Hellenistik ve Roma Dönemi tiyatrosunun çekirdeğini oluşturmuştur.Keywords : Kaunos, tiyatro, scenae frons, paraskenion, proskenion, periaktos, parodos