Hellenistische Grabstelen aus der Ostnekropole von Kyme
Authors : Özden Ürkmez, Mustafa Adak
Pages : 46-56
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2015-12-01
Article Type : Research
Abstract :Kyme Antik Kenti’ne ait nekropol sahalarının sanayi bölgesine dâhil edilmesiyle birlikte İzmir Müze Müdürlüğü tarafından yapılan sondaj ve kurtarma kazılarının sayıları son yıllarda artmıştır. Kurtarma kazılarında ortaya çıkarılan mezar alanları arasında «Samurlu 877» ve «Samurlu 879» nekropolleri de yer almaktadır. Aralarında 100 m olan bu nekropoller Kyme kent merkezinin yakl. 1,5 km doğusunda konumlanmaktadır. Ortaya çıkarılan mezarlar kiremit çatkılı, kireçtaşı kapama, taş sanduka, pithos, basit toprak, kireçtaşı lahit ve az sayıdaki urne tiplerinden oluşmaktadır. 600 m²’lik bir alana yayılan «Samurlu 877» nekropolünde 74 adet mezara ulaşılmıştır. İ.Ö. IV. yüzyılın başından İ.S. 200 yıllarına kadar kullanılan bu nekropolde mezarların birçoğu birbirini tahrip eder biçimde üst üste ele geçmiştir. İki dönümlük bir alana yayılan «Samurlu 879» nekropolünde ise 88 mezar tespit edilmiştir. Mezar buluntularına bakıldığında, 879 nekropolünün İ.Ö. IV. yüzyılın ortasında kullanılmaya başlandığı, kullanımının Erken Hellenistik Dönem’de arttığı ve Geç Hellenistik Dönem’in sonunda kullanım dışı kaldığı görülür. Uzun bir dönem boyunca çağdaş olarak kullanılan iki nekropol arasındaki boş sondajlar bu iki gömü alanının birbirlerinden bağımsız olduğunu ve etraflarındaki arazilerin tarım alanları olarak kullanıldığını göstermektedir. Her iki nekropolde de toplam ondan fazla mezar steli ele geçmiştir. Çoğunluğu kireçtaşından yontulmuş bu mezarların sadece on tanesi yazıtlıdır ve hiç birisi kabartmalı (figürlü) değildir. Mezar buluntularına bakıldığında bir kaç istisna dışında, mezarların daha çok ortaalt sınıf bireylere ait olduğu söylenebilir. Bu açıdan bulunan mezar stellerinin de basit tiplerde olması şaşırtıcı değildir. Samurlu mezar stellerinin hepsi Alınlıklı Stel tipindedir. Stellerin baş kısımlarını oluşturan dar alınlıklardan bazılarının ortasına stilize çelenk (çiçek) motifi işlenmişken, birçoğu da boş bırakılmıştır. Steller kaide kısmına doğru gittikçe genişleyen bir forma sahiptir. Stellerin üzerindeki yazıtlar ise, alınlık kısmının hemen altında 1–2 satırla kısaca yer almaktadır. Özellikle tüm stellerin alınlık kısımları tepe ve köşe akroterlerine sahiptir. Tepe akroterleri, köşe akroterlerine göre daha büyük ve oval işlenmiştir. Samurlu 877/879 stellerinin bazıları oturdukları kaidelerle beraber yıkılmış bir şekilde ele geçmiştir. Fakat bunların hiç biri ile kesin olarak ilişkilendirilebilecek mezarlar yoktur. Mezar stelleri ister mermer ister kireçtaşından olsun, hepsinin oturduğu kaideler büyük ve ağır dikdörtgen kireçtaşı kaidelerdir. Stellerin çoğu ise kaidesinden kopuk ve kırık bir halde nekropollerin içinde dağınık bir biçimde bulunmuştur. Stellerin üzerinde yer alan yazıtlar şu bilgileri içermektedir: 1. Hermagoras, Dionysiketes’in oğlu. 6. Pyrrias ve Artemidoros, sağlıcalıkla! 2. Perigenea, Menekrates’in kızı. 7. Athenaios ve Posidippos. 3. Boulonoe, Menandros’un kızı. 8. Zopyros, Heroidas’ın oğlu. 4. Hegeso, Lysanios’un kızı. 9. Dionysios, Pausanias’un oğlu, sağlıcalıkla! 5. Menogenes, Ksenon’un oğlu, sağlıcalıkla! 10. Lampris, Teisamenos’un kızı. Yazıt no. 1’de geçen Dionysiketes ismi şimdiye kadar belgelenmemiştir. Boulonoe (no. 3), Lampris (no. 10) ve Perigenea (no. 2) ise ender rastlanan kadın isimleridir.Keywords : Kyme, Doğu Nekropolü, Mezar stelleri, Şahıs isimleri, Hellenistik Çağ