- Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar
- Vol: 14 Issue: 2
- Fibromiyalji ile İlişkili Psikolojik Faktörler ve Psikolojik Müdahale Alanları
Fibromiyalji ile İlişkili Psikolojik Faktörler ve Psikolojik Müdahale Alanları
Authors : Rumeysa Eda Kanik Tezcan, Özden Yalçinkaya Alkar
Pages : 221-234
Doi:10.18863/pgy.972163
View : 23 | Download : 10
Publication Date : 2022-06-30
Article Type : Other
Abstract :Fibromiyalji, yaygın vücut ağrısı ile ağrının lokalize olduğu duyarlı noktaların varlığı ile tanımlanan, kişinin günlük yaşam aktivitelerini kısıtlayan ve yaşam kalitesini düşüren bir kas iskelet sistemi ağrı sendromudur. Fibromiyaljinin etiyolojisi belirsizdir, ancak hastalığın ortaya çıkması ve ilerleyişi hakkında çok sayıda hipotez vardır. Bunlar arasından biyopsikososyal model, fibromiyaljinin gelişiminde biyolojik, psikolojik ve sosyal mekanizmaların bir arada rol oynadığı bütüncül bir çerçeve sunmaktadır. Hastalığın etiyolojisi henüz anlaşılamadığından, tedavisine yönelik etkili yöntemler bulunamamıştır, bu nedenle müdahale yöntemleri fibromiyaljinin olumsuz etkilerini azaltmayı, psikolojik ve fizyolojik fonksiyonelliği artırmayı hedeflemektedir. Bu makalede fibromiyalji hastalarında psikolojik müdahale alanları ve yöntemlerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Literatür incelendiğinde, ağrı ile ilişkili inançlar ve kaçınma davranışları, öz-yeterlilik, fiziksel aktivite, uyku kalitesi, öz-şefkat, duygusal beceriler, baş etme stratejileri, kişilik, eşlik eden psikopatolojiler gibi faktörlerin hastalığın gelişimini, ağrı şiddetini ve hastaların tedaviye uyumunu etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda, Bilişsel-Davranışçı Terapi (BDT), fiziksel aktivite ve uyku hijyeni takibi, Kabul ve Kararlılık Terapisi (KKT), şefkat odaklı terapiler, farkındalık temelli terapiler, duygu ifadesi ve düzenlenmesine yönelik teknikler, biyogeribildirim gibi yöntemlerin tedavi planlarında yer alabilecek etkili yöntemler olduğu, ancak hastalığı değerlendirme sürecinde psikososyal etmenler göz önünde bulundurularak bireyselleştirilmiş tedavi planları oluşturulmasının elzem olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak, biyopsikososyal model çerçevesinde fibromiyaljinin tedavi süreçlerinde çok disiplinli çalışmanın önemi tartışılmıştır.Keywords : çok disiplinli tedavi, fibromiyalji, psikolojik müdahale, kronik ağrı