- Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar
- Vol: 11 Issue: 2
- Lityuma Bağlı Yan Etkiler ve Nörotoksisite: Lityum Nörotoksisitesi Demir Birikimiyle İlgili Olabilir...
Lityuma Bağlı Yan Etkiler ve Nörotoksisite: Lityum Nörotoksisitesi Demir Birikimiyle İlgili Olabilir mi?
Authors : İlkay Keleş Altun, Neslihan Kılıç, Emrah Yıldızoğlu, Murat İlhan Atagün
Pages : 141-153
Doi:10.18863/pgy.384067
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Other
Abstract :Lityum Avustralyalı psikiyatri hekimi John Cade ve İsviçreli Baastrup ve Schou’nun öncü çalışmalarla bipolar bozukluk tedavisine kazandırdığı bir duygudurum dengeleyicidir. Güncel tedavi kılavuzlarında akut mani, depresyon ve remisyon dönemlerinde idame tedaviler için hala altın standart tedavi olarak değerlendirilmektedir. Birçok sitoprotektif ve nörotrofik etkisinin yanı sıra lityum nadiren nörotoksisiteye de neden olabilmektedir. Nörotoksisite doz bağımlı ve dozdan bağımsız biçimde görülebilmektedir. Mekanizması tam olarak anlaşılamamıştır. Olası mekanizmalardan biri lityumun tau kaskadını inhibe etmesiyle beyinde bulunan demirin beyin hücrelerinden çıkışının zorlaşmasına neden olarak demir birikimine neden olmasıdır. Demir birikimi hidroksil radikali üretiminin artmasına neden olur ve sonuçta oksidatif nörotoksisite ortaya çıkarabilir. Ancak demir birikimine karşı düzeneklerinde dikkate alınması gerekir. Bu gözden geçirme yazısında lityuma bağlı kardiyak ve metabolik yan etkiler ile birlikte lityum nörotoksisitesinin klinik özellikleri, biyokimyasal düzenekleri ve demir birikimi ile ilişkisi incelenmiştir.Keywords : lityum nörotoksisitesi, demir birikimi, serüloplazmin