Psikiyatride Psikometri: Temel Kavramlar
Authors : Hüseyin Güleç
Pages : 175-186
Doi:10.18863/pgy.133466
View : 8 | Download : 5
Publication Date : 2009-06-01
Article Type : Other
Abstract :Bir doğa olayı olan insan zihninin süreçlerini anlamak pozitif bilimin ana uğraş alanıdır. Ölçüm yapma da ölçme- pozitif bilimin temel özelliği konumundadır. Dar anlamıyla psikometriye zihin ölçümü dersek, ölçeklere de bir tür "zihinmetre" aracı diyebiliriz. Bilim, ölçtüğümüz kadarın iddia edildiği bir oyun olarak kabul edilirse bu oyunun kural kitabını net yazabilmeli ve güncelleyebilmeliyiz. Bugün ölçtüğümüzü iddia ettiğimizin yarın başka bir şey çıkması bilim tarihinde sık görünen ve olması gereken bir durumdur. Ölçülen olgunun yeterince temsil edilmeden oluşturulması kadar, başka olgularla karışması yani "kirlenmesi", sınır dahilinde netleştirilmesi bu kitabın içinde ele alınmalıdır. Bu açıdan bakıldığında ölçeklerin geçerliği ve özellikle yapı geçerliği, temel kavramsal çatıyı oluşturmaktadır. Geçerlik yapısının sağlanması öncesinde ve sonrasında pozitif bilime düşen önemli başka işler de vardır. Geçerlik öncesi güvenirliğinin gerçekleştirildiği gösterilmelidir. Güvenirlik yani "nasıl" ölçtüğünüz- zayıf ses verirse geçerlik sinyallerini yeterince alamazsınız. Olgu ölçümünde aynı yönergenin tüm katılımcılara aynı şekilde uygulanması standardizasyon içinde önemli başka bir aşamadır: Tüm dünyada aynı dili kullanmak için aynı ölçeği kullanmamız gerektirdiğini ve dolayısıyla o kültürde uygun dil ve özelliğe getirilmesinin yani uyarlama işleminin önemini ortaya koymaktadır. İlgili bütün değişkenlerin göz önüne alındığı sağlıklı ve hasta gruplardaki normative değerlerin elde edilmesi bir diğer işlemdir. Tüm bu işlemlerin hepsi standardizasyon adı altında toplanır. . Bu yazıda "meraklı" yeni bireylerin, bilimsel bir makalenin okunması ve yorumlanmasında ve/veya kendisi bir araştırma içindeyken, kullanılan ölçeklerin psikometrik özelliklerinden olan geçerlik ve güvenirliği daha iyi tanımaları ve bir ölçeğin standardizasyonu içinde yer alan özelliklerin altının çizilmesi amaçlanmıştır.Keywords : psikometri, ölçüm, ölçek, standardizasyon, geçerlik, güvenirlik