- Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar
- Vol: 5 Issue: 4
- Şiddet ve Agresyonun Nörobiyolojik, Psikososyal ve Çevresel Nedenleri
Şiddet ve Agresyonun Nörobiyolojik, Psikososyal ve Çevresel Nedenleri
Authors : Özhan YALÇIN, Ayten ERDOĞAN
Pages : 388-419
Doi:10.5455/cap.20130526
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2013-12-01
Article Type : Other
Abstract :Psikiyatrinin klinik uygulamalarında psikotik bozukluklar, mani, madde ve alkol kullanım bozuklukları, antisosyal ve borderline kişilik bozuklukları, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, davranım bozukluğu, mental retardasyon, organik beyin sendromu, deliryum, stereotipik hareket bozuklukları, trikotillomani, yeme bozuklukları ve diğer obsesif-kompülsif spektrum bozuklukları, yaygın gelişimsel bozukluklar, major depresif bozukluk, karma epizodlar kişinin çevresine, diğer kişilere ve kendine yönelttiği agresyonla yakından ilişkilidir. İntiharda olduğu gibi, agresyon ve şiddet her zaman belirgin bir psikopatoloji ile ilişkili olmayabilir. Fakat şiddet ve agresyon suçla yakından ilişkilidir. Belli toplumlarda özellikle törensel kendine yönelik şiddet davranışları kültürel olarak normal algılanabilir. Cinsiyet, mizaçsal ve bilişsel özellikler, tıbbi faktörler ayrıca nörotransmitterler ve hormonal faktörler (özellikle arka hipofiz hormonları) ve metabolizmaları, glukokortikoid ve kolesterol metabolizması, genetik faktörler gibi nörobiyolojik ve nöropsikiyatrik nedenler, ekolojik, toksik, nutrisyonel faktörler, psikososyal, psikodinamik faktörler çevreye ve kişilere yönelik şiddet ve agresyonun ortaya çıkmasında ve ağırlığında etkili olabilir. Genellikle şiddete eğilimdeki bireysel farklılıkları açıklayan tek bir neden olmadığı kabul edilse de, araştırmacılar arasında hangi risk faktörünün daha önemli olduğuna dair görüş farklılıkları mevcuttur. Yüksek olasılıkla psikososyal, psikodinamik, mizaçsal, nöropsikiyatrik, çevresel, genetik faktörlerin, ebeveynlik stilleri, eğitim ve bakım kalitesi ve okul ruh sağlığı girişimlerinin karşılıklı etkileşimi şiddet davranışının gelişmesi ya da baskılanmasında etkili olmaktadır. Olumlu psikososyal, ailesel, eğitimsel faktörler, psikiyatrik girişimler, koruyucu ruh sağlığı ve olumlu devlet politikalarının şiddete yatkınlıkla ilişkili olumsuz genetik ve nörobiyolojik bireysel farklılıklar üzerine iyileştirici etkileri olabilir. Bu gözden geçirmede şiddet ve agresyonla ilişkili tüm bu faktörler ve kişinin kendine yönelltiği şiddet ve özkıyımda önemli olabilecek psikolojik, genetik ve nörobiyolojik faktörler gözden geçirilecektir.Keywords : şiddet, agresyon, suç, özkıyım