- Political Economy and Management of Education
- Cilt: 4 Sayı: 2
- ADRESE DAYALI OKUL KAYDI POLİTİKASININ FIRSAT EŞİTLİĞİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
ADRESE DAYALI OKUL KAYDI POLİTİKASININ FIRSAT EŞİTLİĞİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Authors : Şule GEGEKOĞLU
Pages : 23-41
View : 75 | Download : 49
Publication Date : 2023-12-21
Article Type : Research
Abstract :Pek çok devlet hizmetinin çeşitli elektronik araçlar kullanılarak sunulduğu günümüzde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden yararlanarak işlemlerini gerçekleştiren kurumlardan bir de Milli Eğitim Bakanlığıdır. İlkokul çağına gelmiş bulunan öğrencilerin okul kaydı, ikamet ettiği adresle ilişkilendirilen okula sistemsel olarak yapılmakta, bu noktada velilerin herhangi bir tercih hakkı bulunmamaktadır. Bu araştırmada adrese dayalı okul kaydı yapılmasının veli bakış açısıyla fırsat eşitliği bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yaklaşım türlerinden fenomenolojik araştırma deseni kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemi kullanılan araştırmada, 2022-2023 öğretim yılında Zonguldak ili Çaycuma ilçe merkezinde bulunan 4 ilkokuldan üçer veli olmak üzere toplam 12 veli çalışma grubuna dâhil edilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış betimsel ve içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarından bazıları şu şekildedir: Velilerin ilkokul seçiminde önemli gördükleri kriterler; fiziki şartların uygunluğu, sınıf öğretmeninin niteliği, sosyal aktivitelerin çeşitliliği, ulaşım kolaylığı, sınıf mevcudu, eğitimin niteliği, temizlik ve hijyen, okul yönetiminin niteliği, teknoloji kullanımı, okul güvenliği, tanıdık arkadaşların olması, kantinin özellikleri, rehberlik servisinin niteliği, velilerle etkili iletişim ve nitelikli personel olarak sıralanmıştır. Velilerin 7’si adrese dayalı okul kaydı politikasını olumsuz olarak değerlendirirken, 5’si ise olumlu olarak değerlendirmektedir. Adrese dayalı okul kaydı politikası, velileri okul seçme hakkından mahrum bırakması, ihlal edilmeye açık olması ve velileri özel okullara mecbur bırakması gibi nedenlerle katılımcı veliler tarafından eleştirilmiştir. Velilerin çoğu adrese dayalı kayıtlarının yapıldığı ilkokulu, bulundukları ilçedeki diğer okullara kıyasla fırsat ve imkân eşitliği açısından eşit olmadığı şeklinde değerlendirirken, az bir kısmı ise eşit fırsat ve imkânlara sahip olarak değerlendirmişlerdir. Adrese dayalı kayıt politikasının okula ulaşımında kolaylık sağlanması, okulun eve yakınlığı ve okullara dengeli öğrenci dağılımının sağlanması gibi avantajlarının yanı sıra sistemin ihlal edilmeye açık olması, velilerin okul seçme hakkının bulunmaması, eşitsiz durumların ortaya çıkabilmesi ve özel okullara mecbur bırakılma gibi dezavantajlarının bulunduğu bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmada son olarak velilerin adrese dayalı okul kaydı politikasını iyileştirmeye yönelik önerileri; usulsüz adres değişikliklerinin takibinin yapılması, tüm okulların imkânlarının eşitlenmesi, bazı durumlarda esneklik sağlanması ve ailelere seçenekler sunulması şeklinde sıralanmıştır.Keywords : adrese dayalı okul kaydı, fırsat eşitliği, politika