- OLBA
- Issue: XXVIII
- Head of a Kouros from the Hinterland of Tarsus Belonging to the Period of the Syennessis Dynasty
Head of a Kouros from the Hinterland of Tarsus Belonging to the Period of the Syennessis Dynasty
Authors : Deniz Kaplan, Serra Durugönül
Pages : 57-68
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2020-05-01
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede incelenen Tarsus başı dışında Tarsus’dan başka bir Arkaik Dönem kourosu bilinmemektedir. Tarsus başı için en yakın benzer örneklere Kıbrıs buluntuları arasında rastlanması, iki coğrafya arasındaki bağlantılara işaret eder. Bu da şaşırtıcı değildir; çünkü Kilikia Bölgesi’nden gelen diğer Arkaik figürinler veya seramiklerde de aynı bağlantıdan söz edilebilmektedir. Ayrıca Tarsus başının en büyük benzerliği gösterdiği Idalion (Dhali), Kition, Golgoi ve Vouni başları, Kıbrıs’ta MÖ 520-480 tarihleri arasında yoğunlaşan kireçtaşı adak heykellerinin en çok elde edildikleri yerlerdir. Karşılaştırma örnekleri ile benzerliğinden dolayı Tarsus başı, Kıbrıs Arkaik heykeltıraşlık kronolojisine göre ‘Doğu ve Batı Neo-Kıbrıs Stili’nin bittiği (MÖ 560520) ve ‘Arkaik Kıbrıs-Yunan Stili’nin (MÖ 540-480) başladığı zamana tarihlenir. Tarsus Başı’nın nasıl bir konteksten geldiğini söylemek mümkün olmasa da, bulunduğu yerin yakınında bir nekropolün bulunmaması, onun daha ziyade bir açık hava temenosuna ait bir tapınım ile ilişkilendirilebilmesini olanaklı kılar. Bu durum Kilikia’da bugüne kadar varlığı kanıtlanmamış Arkaik kutsal alanlardan birinin Tarsus Hinterlandı’ndaki varlığını bizlere düşündürmektedir. Tarsus/Keşbükü Arkaik başının zamansal aidiyetliği ise az bilgiye sahip olduğumuz Syennessisler ile ilgili ilişkilendirmeyi mümkün kılmaktadır. MÖ 585 yılından itibaren varlığı antik kaynaklarda anılan Syennessislerin başkenti, sadece MÖ 5. yüzyılda değil, MÖ 6. yüzyılda da Tarsus olmalıdır. Arkaik başın ele geçtiği nokta ise Tarsus ile Illubru arasındaki konumu ile Syennessisler’in hakimiyet alanı içerisinde olabilir. Zira Keşbükü, Tarsus ile Illubru arasındaki antik yolun üzerinde, ona hakim bir noktada yer almaktadır. Sonuç olarak, Tarsus/Keşbükü Arkaik Başı Doğu Akdeniz Arkaik Heykeltıraşlığı bakımından doğuda ele geçen son örnektir. Ayrıca buluntu yeri, Syennessisler’in egemenlik alanı dahilindedir. Bugüne kadar Syennessisler’in egemenlik zamanları içerisine ait herhangi bir heykeltıraşlık buluntusu bilim dünyasına sunulmamıştır. Dolayısıyla Tarsus/Keşbükü Arkaik Başı, Kilikialı Yerel Syennessisler Hanedanlığı’nın yönetim yıllarına ait ilk heykeltıraşlık eseridir.Keywords : Tarsus/Keşbükü, Arkaik, Kouros