MARMARİS MÜZESİ’NDEKİ AMPULLALAR
Authors : Ayşe Aydin
Pages : 425-456
View : 13 | Download : 8
Publication Date : 2013-05-01
Article Type : Research
Abstract :Marmaris Müzesi’nde altı adet ampulla bulunmaktadır. Bunlardan ikisi Knidos buluntusudur (Kat. Nr. 3.6), diğerleri satın alma yoluyla müzeye kazandırılmıştır (Kat. Nr. 1-2.4). Ampullalardan birinin müzeye satın alınmakla birlikte, fotoğrafının yayınlandığı makale aracılığıyla Knidos buluntusu olduğu belirlenmiştir (Kat. Nr. 5). Ampullaların yassı oval formlu gövdeleri, kısa-silindirik boyunları, boyunda taşınması için gövde üzerindeki omuz bölümü iki yanında birer ip deliği ya da küçük kulakçıkları vardır. İki ampullada figürlü tasvir yer alır (Kat. Nr. 5-6). Yüzlerden birinde kemer içine alınmış aziz figürü, diğerinde ise sadece aziz figürüne yer verilmiştir. Diğer ampullalarda her iki yüzdeki tasvir aynıdır. Bunlardan ikisinde madalyon içinde haç (Kat. Nr. 2-3), birinde kemer içinde altar/kaide üzerinde haç (Kat. Nr. 4), diğerinde ise stilize midye tasviri (Kat. Nr. 1) konu olarak seçilmiştir. Geç Antik-Bizans Dönemi’nde farklı malzemelerden üretilen ampullalar, Kutsal Topraklara ve hac merkezlerine giden hacılar tarafından içlerindeki koruyucu, şifa verdiğine inanılan kutsal sıvı için satın alınmış ve beraberlerinde yaşadıkları yerlere götürülmüştür. Marmaris Müzesi’ndeki ampullaların benzerleri, Anadolu’nun batısındaki kazılarda yoğun olarak bulunmuştur. Bu nedenle Batı Anadolu’daki Geç AntikBizans Dönemi’nin bazı önemli kentlerindeki atölyelerde birbirinin benzeri, bazen de aynısı ampullaların seri üretildikleri kabul edilir. Bu üretime neden olan talebin daha çok Kutsal Topraklara ya da hac merkezlerine gidemeyen inananlardan geldiği ve hacı olamayanların da bu kutsallıktan pay almak amacıyla ampullaları satın aldıkları düşünülebilir. Benzer örnekler ışığında Marmaris Müzesi’ndeki ampullalardan Kat. Nr. 1-2 6. yüzyıl ile 7. yüzyıl başları arasına, diğerleri ise 4. yüzyıl sonu ile 5. yüzyıl arasına tarihlendirilebilir.Keywords : Ampulla, Marmaris Müzesi, Geç Antik-Bizans Dönemi, Knidos, Kutsal Topraklar, Aziz.