- Osmanlı Araştırmaları
- Vol: 46 Issue: 46
- Yasaklanan ve Sansürlenen Bir Kitabın Macerası: Evliyâ Çelebi Seyâhatnâmesi'nin İlk Baskıları...
Yasaklanan ve Sansürlenen Bir Kitabın Macerası: Evliyâ Çelebi Seyâhatnâmesi'nin İlk Baskıları
Authors : Uğur DEMİR
Pages : 193-212
Doi:10.18589/oa.582805
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2015-08-10
Article Type : Research
Abstract :Evliyâ Çelebi Seyâhatnâmesi, XIX. yüzyla kadar fazla bir ilgiye mazhar olmad. Bu yüzyldan itibaren ise önce Hammer’in ơngilizce seçkisi, daha sonra da Türkçe seçkilerden oluƾan Müntehabât’la giderek popüler bir eser hâline geldi. Bu ilgiden de güç alan Œkdâm gazetesi sahibi Ahmed Cevdet, Seyâhatnâme’nin on cildini yaynlamak üzere giriƾimlerde bulundu ve 1896-1901 yllar arasnda ilk alt cildi, eksik, sansürlü ve yanlƾlarla malul de olsa yaynlamaya muvaffak oldu. Fakat daha sonra Seyâhatnâme aleyhindeki ƾikâyetler sebebiyle eserin basksn durdurmak ve baslan ciltleri de depolara kilitlemek zorunda kald. Hem Müntehabât- Evliyâ Çelebi hem de Ahmed Cevdet’in yaynladƭ ilk alt cilt, devlet tarafndan yasaklanmalarna raƭmen Seyâhatnâme’nin daha fazla okuyucuya ulaƾmasn saƭlamƾtr. Bu makalede eserin geniƾ kitlelere ulaƾmasn saƭlayan, bununla birlikte eser ve müellifini tahfif edici imajn oluƾmasnda da büyük etkisi olan Evliyâ Çelebi Seyâhatnâmesi’nin Osmanl Türkçesi basklar incelenmiƾtir.Keywords : Evliyâ Çelebi, Seyâhatnâme, Müntehabât- Evliyâ Çelebi, Œkdâm, Ahmed Cevdet.