MENDELBUM KAPISINDA ÜÇ ÖYKÜ
Authors : Şirin Gökkaya
Pages : 27-42
Doi:10.32330/nusha.1002675
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2021-12-27
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devletinin yaklaşık dört yüzyıl hâkimiyetini devam ettirdiği Filistin’den 19. yüzyılda çekilmek durumunda kalması, bölgede coğrafi ve siyasi açıdan büyük değişiklikler olmasına neden olur. Filistin’in gerek stratejik konumu gerekse üç ilahi din olan İslamiyet, Hıristiyanlık ve Yahudilik açısından kutsal sayılan mekânlara ev sahipliği yapması bölgeyi öteden beri farklı güç odaklarının hâkimiyet kurma istekleriyle karşı karşıya bırakır. 1948 yılında işgal edilen Filistin topraklarında İsrail Devletinin kurulması üzerine Birinci Arap-İsrail Savaşı resmen başlar. Bu savaşta İsrail, Filistin topraklarının hemen hemen dörtte üçünü ele geçirdiği gibi Kudüs’ün de yarısını ele geçirir. Ürdün ise eski şehri yani Doğu Kudüs’ü ele geçirir. Böylece Kudüs Batı ve Doğu olmak üzere ikiye bölünür. İsrail, Doğu Kudüs ve Batı Kudüs arasına Mendelbum adında bir sınır kapısı, bir geçiş kontrol kapısı koyar. Mendelbum Kapısı, İsrail’de kalan Filistinliler ile Batı Şeria olarak adlandırılan ve o dönem Ürdün yönetimi altında kalan bölgede bulunan veya başka ülkelerde bulunan Filistinlilerin birinci dereceden akrabalarıyla görüşebilecekleri bir nokta olur. Mendelbum Kapısı, bir sınır kontrol kapısı olmasından öte kullanıldığı yıllar boyunca hem kavuşmanın hem de ayrılığın simgesine dönüşür. Zira, İsrail Devleti’nin kuruluşuyla Filistin halkının göçe zorlanması, mülteci olarak yaşamak zorunda bırakılması ailelerin parçalanmasına, bireylerin oradan oraya savrulmasına neden olur. Dağılan ailelerin, bazen yılda bir defa verilen izinle kısa süreli kavuşmaları bazen de yıllar boyunca vize başvurularının reddedilmesiyle birbirlerinden habersizce yaşamak zorunda bırakılmaları gibi dramlar yaşanır, işte bu yaşanmışlıklar da Filistin kısa hikâyesinde yerini bulur. Bu makalede Filistin edebiyatında önemli bir yere sahip yazarlardan Semîra ‘Azzâm, Ġassân Kenefânî ve Necva Ḳa’vâr Faraḥ’a ait ve Mendelbum Kapısında yaşanan kavuşmalar ekseninde dönen ‘Âmun Âḫir (Başka Bir Yıl), el-Ufuḳ Varâʹe’l-bavvâbe (Ufkun Ardındaki Kapı) ve Bavvâbat Mendelbûm (Mendelbum Kapısı) adlı hikâyeler incelenecektir.Keywords : Filistin Edebiyatı, Gassân Kenefânî, Necva Kavâr Farah, Kısa Hikâye, Semîra Azzâm