- Mimarlık ve Yaşam
- Vol: 8 Issue: 2
- Yerel Mimaride Değişimler/Dönüşümler: Sırt Mahallesi Örneği (Rize-İkizdere/Türkiye)
Yerel Mimaride Değişimler/Dönüşümler: Sırt Mahallesi Örneği (Rize-İkizdere/Türkiye)
Authors : Fatma Topcu, Pınar Kisa Ovali
Pages : 415-436
Doi:10.26835/my.1224236
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 2023-04-30
Article Type : Research Article
Abstract :Rize’nin İkizdere ilçesi Sırt Mahallesi’ndeki (Tozköy) kırsal karakterli özgün yerel konutlar, geçmişte yaşamını hayvancılık üzerine kurmuş bir halkın ihtiyaçları doğrultusunda organize olmuştur. Ancak günümüzün yaşam tarzı bu konutlardaki vernaküler karakteri zedeleyecek değişim ve dönüşümlere neden olmaktadır. Çalışmada yerleşimdeki konut tipolojilerinin belirlenmesi ve belgelenmesi yanı sıra yaşanan fiziksel dönüşümün; ‘mekânsal’, ‘fonksiyonel’, ‘malzeme/yapı bileşenleri ve donatı’ boyutlarının saptanması amaçlanmıştır. Alan çalışmasından elde edilen bulgular ışığında değişimler belirlenerek semboller yardımıyla tablolara aktarılmış ve matematiksel veriler ile dönüşümün bütüncül boyutuna ulaşılmıştır. Bu kapsamda mekânsal değişimlerin aşhane (%88) ve balkonlarda (%64) yoğunlaştığı, fonksiyonel olarak öncelikle aşhaneye baca (%85) ve mutfak tezgâhı (%70) ilavesine gerek duyulduğu, malzeme değişimlerinin ise büyük oranda çatı kaplaması (%94) ve aşhane duvarı (%91) üzerinde gerçekleştiği görülmüştür. Sonuç olarak yerel konutların günümüz gereksinimlerine ilişkin dönüşümlerinde yapı karakterini zedeleyecek değişiklikler veya ilaveler yapıldığı, söz konusu tüm müdahalelerin yerel konutların cephe karakteri ve kütle etkisini deforme ederek yerel peyzajın genel karakterine zarar verdiği belirlenmiştir.Keywords : Yerel Mimari, Değişim, Dönüşüm, Sürdürülebilirlik, Doğu Karadeniz Konutları