Hatay Kuseyr Platosu Kırsalında Çeşmeler
Authors : Fehime Mine Temiz, Servet Özkan
Pages : 901-950
Doi:10.26835/my.1144960
View : 8 | Download : 7
Publication Date : 2022-12-31
Article Type : Research
Abstract :Çeşmeler, ilkel strüktürlerine karşın yapıldıkları dönemin üslubu içinde belirli yontusal değerler taşırlar. Kentsel ve kırsal peyzajın bir elemanı olan çeşmeler, sosyal hayat içinde de önemli roller üstlenmiştir. Bu makalenin konusunu, Kuseyr Yaylası kırsal yerleşimlerinde bulunan çeşmeler oluşturmaktadır. 2011-2017 yılları arasında, "Hatay İli Türk ve İslam Dönemi Yüzey Araştırması” kapsamında, Yayladağı ve Altınözü İlçelerine bağlı 11 köyde tespit edilen 24 çeşme, mimarlık ve sanat tarihi açısından incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin kültür envanterine ve kırsal yerleşim dokusunun analizine katkıda bulunmak, Kuseyr örneklerinin Türk-İslam dönemi çeşmeleri içindeki yerini ortaya koymaktır. Kuseyr Yaylası çeşmeleri, köylerin iskân alanı içinde bulundukları gibi yerleşim alanı dışında, bahçe tarımı yapılan alanlarda ve yol güzergâhları üzerinde de inşa edilmişlerdir. Topoğrafyaya bağlı olarak çoğunluğu yamaca konumlanmıştır ve istinat duvarları ile desteklenmişlerdir. Köy içlerinde, tamamen bağımsız meydan çeşmeleri de mevcuttur. Tamamı tek yüzlü olan çeşmelerin mimari biçimlenmesi, dikdörtgen prizmatik kütle içinde, az sayıda basık ve yuvarlak kemerin yanı sıra ağırlıklı olarak sivri kemerli nişlerle belirlenmiştir. 19. yüzyılda ve 20. yüzyıl başlarında inşa edilmiş olan çeşmeler, gerek mimari bütünlük gerekse cephe ve niş içi donatılarıyla yalın, klasik Türk çeşmelerinin özelliklerini yansıtırlar ve yapıldıkları dönemde, bölgedeki mimari gelişimle paralellik gösterir.Keywords : Çeşme, Su Yapıları, Kuseyr Platosu, Kırsal Yerleşim, Hatay