Molla Câmî ve İbn-i Arabî’ye Göre İnsân-ı Kâmil
Authors : Fahrî Resûl Gerevî
Pages : 122-140
View : 17 | Download : 5
Publication Date : 2021-08-30
Article Type : Other
Abstract :Bu makale Molla Câmî’nin tasavvufî görüşlerini İbn-i Arabî’nin insân-ı kâmil hakkındaki düşüncelerine dayanarak açıklamayı amaçlamaktadır. İnsân-ı kâmil Allah’tan gelen feyzin insanlara ulaşmasında vasıta konumundadır. Bu sebeple insân-ı kâmilin özelliklerini tanımanın ve yine bu makama ulaşmaya çalışmanın önemi büyüktür. "İnsân” İbn-i Arabî’nin düşüncesinin temel taşlarını oluşturan konulardan biridir. Tasavvufî düşüncelerinde İbn-i Arabî takipçilerinden biri olan Molla Câmî de antropolojiye ve insânı kâmile dikkate değer bir yönelimde bulunmuş ve bu konuda çok fazla söz söylemiştir. İnsân-ı kâmil Molla Câmî ve İbn-i Arabî’ye göre halîfetullâhtır. İnsân-ı kâmil yaratılışın asıl gayesidir ve varlık âlemi onun için yaratılmıştır. Onlara göre insân-ı kâmil "fenâfillâh” makamında olup Allah’ın bütün esma ve sıfatlarına mazhar olmuştur. İnsân-ı kâmil Allah ve yaratılmışlar arasında bir vasıtadır. Feyz-i vücûd bu vasıta sayesinde bütün varlıklara ulaşır. Bu çalışmada "kemâl” kelimesinin anlamı doğrultusunda ekollerin insân-ı kâmil hakkındaki görüşleri ele alınacaktır. Daha sonra ekollerin bu konudaki görüşleri Molla Câmi ve İbn-i Arabî’nin görüşleri ve yine Kur’ân ayetleri ile mukayese edilecektir. Böylece "insân-ı kâmilin varlıktaki yeri” konusu genel bir bakış açısı ile ortaya konulmaya çalışılacaktır. [Yazar]Keywords : Molla Camî ve İbn-i Arabî, İslam Tasavvuf Düşüncesinde İnsân-ı Kâmil, Tasavvufta Kemâl ve Âlem-i Kebir, Kur’ân ve Tasavvufta Halîfetullâh.