TRAKYA AĞZINDA BİR SÖZCÜK: AYDAMAK
Authors : Fatma Sibel Bayraktar
Pages : 1-17
View : 12 | Download : 4
Publication Date : 2020-12-31
Article Type : Research
Abstract :Trakya bölgesi denince aklımıza üç devletin sınırları arasında dağılmış bir coğrafya gelmektedir; Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye. Bu bölge ağızları büyük Türk dünyasının nadide bir parçası olarak dil özellikleri bakımından ölçünlü Türkçeden kimi zaman ayrılarak varlığını sürdürmektedir. Bu ayrılış ses ve biçim farklılıklarının yanında söz varlığı olarak da kendisini belli etmektedir. Biz bu çalışmamızda bölgede oldukça işlek kullanılan anlam genişlemesine uğramış aydamak fiilini inceleyeceğiz. Başta h- türemesi ile de kullanılan bu fiilin en sık kullanılan anlamı "hayvanları sürmek, sevk etmek”tir ve ölçünlü dilde mevcut değildir. Anadolu ağızlarında da kullanıldığı sınırlı bölgelerin Balkan göçmenlerinin yerleştirildiği bölgeler olduğunu düşünmekteyiz. Türkçedeki haydi ünlemi ile bağlantısı olduğu ve sözcük türü değiştirme (functional shift/ conversion) işlevine örnek teşkil ettiği anlaşılmaktadır. Tarama Sözlüğü’ne gelene kadar Divanü Lügati’t Türk’te, Kutadgu Bilig’de, Codex Comanicus’da rastlanmayan sözcüğün bugün kullanım alanı Trakya Bölgesi ağızlarında oldukça genişlemiştir. Bu çalışmanın evreni aydamak fiilinin ilk kez nerede görüldüğü, kullanıldığı ağızlar ve varsa yakın, uzak lehçeler, Türkiye’de görüldüğü bölgeler, fiilin kazandığı anlamlar ve kökeni olarak sınırlandırılmıştır.Keywords : aydamak, haydamak, sürmek, sevk etmek, Trakya ağızları, ağız söz varlığı