- Mediterranean Agricultural Sciences
- Vol: 14 Issue: 1
- Farklı Ekim Sıklıklarının Determinant ve İndeterminant Susam (Sesanum indicum L.) Tiplerine Etkisi...
Farklı Ekim Sıklıklarının Determinant ve İndeterminant Susam (Sesanum indicum L.) Tiplerine Etkisi
Authors : Bülent Uzun, M. Ilhan Çağirgan
Pages : 23-27
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2001-06-01
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, determinant ve indeterminant büyüme özelliklerine sahip susam tiplerinin farklı sıra arası mesafelerine tepkilerini belirlemek üzere Antalya Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde gerçekleştirilmiştir. Det 11-144, Muganlı-57 ve ZZM-0830 hatlarından oluşan genetik materyal üç tekerrürlü olarak iki faktörlü tesadüf blokları deneme deseninde denenmiştir. Det 11-144 mutant hattı, normal tiplerin aksine susamda agronomik olarak oldukça önemli olan senkronize çiçeklenme özelliğine sahiptir. Senkronize çiçeklenmeyle birlikte gelen eş zamanlı olgunlaşma susamda uygun bir hasat zamanı belirlenmesini sağlarken, aynı zamanda hasat-harman işlemlerinin makine ile yapılmasını sağlayabilecek mutant bir özelliktir. Beş bitki verimi, bitkide kapsül sayısı, kapsülde dane sayısı, 1000-tohum ağırlığı, ilk kapsül yüksekliği ve bitki boyu gibi verim ve verimle ilişkili özelliklerin ölçülmesiyle elde edilen verilere deneme desenine uygun varyans analizi ve Duncan testi uygulanmasıyla, Det 11-144 mutant hattının bölgenin en çok tercih edilen çeşidi Muganlı-57 ve verim gücü yüksek olan dış orijinli ZZM-0830 hattı üzerinde potansiyeli değerlendirilmiştir. 40 cm sıra arasında Det 11-144 mutantının verimi, indeterminant büyüme gösteren bölgenin çeşidi Muganlı-57 ve Çin orijinli ZZM-0830 hatlarına üstünlük sağlamıştır. 40 cm sıra arasında Det 11-144’ün veriminin yüksek olması ve sıra arası mesafesinin azalmasıyla birlikte artan m2’deki bitki sayısı, modifiye edilen yetiştirme sistemiyle birlikte bu determinant mutant hattın potansiyelinin umut verici olduğunu göstermektedir. Ayrıca, hasat zamanı eş zamanlı olgunlaşmanın bir sonucu olarak Det 11-144 mutantında normal tiplerin aksine hasat zamanı kapsüllerin çatlamasıyla meydana gelen verim kayıplarının olmaması bu mutantın önemini bir kat daha arttırmaktadır. Sonuç olarak, Det 11-144 mutantının uygun sıra arası mesafesi kullanıldığı takdirde, çeşit deseni içerisinde yer alabilecek potansiyelinin olduğu görülmüştür.Keywords : Susam, Sesanum indicum L., Determinant büyüme, Sıra arası, Verim