- Akademik MATBUAT
- Vol: 6 Issue: 2
- MISIR’DA MAKEDON HAKİMİYETİ: I. PTOLEMAIOS DÖNEMİ ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME
MISIR’DA MAKEDON HAKİMİYETİ: I. PTOLEMAIOS DÖNEMİ ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME
Authors : Cuma Ali YILMAZ
Pages : 182-189
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-26
Article Type : Research
Abstract :Makedonya Kralı Büyük İskender’in gençlik yıllarından yakın arkadaşı olan Ptolemaios, Büyük İskender’in tahta çıkmasıyla birlikte, önce kral muhafızı ardından Makedonya ordusunun generallerinden biri olmuştur. Büyük İskender’in MÖ 323 yılında ani ölümüyle birlikte Makedonya İmparatorluğu parçalanmış ve taht varisinin kim olacağı, ülkenin nasıl yönetileceği hususunda Makedonya’nın ileri gelen devlet adamları tarafından Babil Konseyi kurulmuştur. Konseyin sonunda imparatorluk toprakları Büyük İskender’in generalleri arasında paylaşılmıştır. Bu paylaşımda Ptolemaios, Mısır satrapı olmuştur. Ptolemaios hanedanlığının Mısır’daki mutlak hâkimiyeti ise, Diadokhlar Savaşı denilen, Makedonya İmparatorluğu’nun generalleri arasında çıkan savaş nihayetinde, MÖ 305 yılında sağlanmıştır. I. Ptolemaios, Mısır’da krallığını güvence altına aldıktan sonra Kıbrıs, Suriye, Kirene gibi uzak bölgelere çeşitli seferler düzenleyip kontrol altına almıştır. Ele geçirdiği bölgelerde mutlak hâkimiyet sağladıktan sonra oğlu II. Ptolemaios’u ülke yönetimine ortak edip kral naibi yaparak, onu krallığa hazırlamıştır. I. Ptolemaios, Mısır kralı olduktan sonra "Soter” yani "kurtarıcı” unvanını almıştır. Ptolemaios Soter, krallığın yanı sıra kendisini Firavun ilan etmiştir. Hâkimiyeti süresince Mısır’a sosyo-kültürel anlamda önemli katkıları bulunan I. Ptolemaios’ın MÖ 283 yılında 84 yaşındaki ölümün ardından oğlu II. Ptolemaios tahta çıkmıştır. Dış politikada babasının izinden giden, II. Ptolemaios’ın saltanatının yaklaşık olarak üçüncü yılında, Mısır Devleti Doğu Akdeniz’in deniz gücü haline gelmiştir. Ptolemaios hanedanlığı Kraliçe VII. Kleopatra’ya kadar devam etmiştir. Mısır’da Helenistik Ptolemaios hanedanlığı MÖ 31 senesinde, kraliçe VII. Kleopatra döneminde, Roma İmparatorluğu ile yapılan savaştan yenilgiyle çıkılmasıyla son bulmuştur. Bu tarihten itibaren Mısır, Roma eyaleti olmuştur. Çalışmamızın giriş kısmında, Mısır’ın Makedonya topraklarına katılması, I. Ptolemaios’ın Makedonya ordu generalliğinden, Mısır kralı olmasına kadar geçen süreçteki faaliyetlerine değinilecektir. Alt başlıklar halinde I. Ptolemaios dönemi Mısır’ın söz konusu dönemdeki siyasi, sosyal, kültürel durumu ele alınacaktır. Çalışmamızın sonuç kısmında Helenistik kültürün Antik Mısır’da yayılmasında Ptolemaios hanedanlığının rolü ve bölgedeki etkinliği değerlendirilecektir.Keywords : Antik Mısır, Ptolemaios Hanedanlığı, Helenizm, Diadokhlar, Ancient Egypt, Ptolemy Dynasty, Hellenism, Diadochi