- Kurdiname
- Issue: 3
- BIKARANÎNA ÎZAFEYÊ DI DEVOKÊN KURDÎYA KURMANCÎ DE (DEVOKÊN BAKUR, BAŞÛRÊ ROJHILAT Û BAŞÛRÊ ROJAVA)...
BIKARANÎNA ÎZAFEYÊ DI DEVOKÊN KURDÎYA KURMANCÎ DE (DEVOKÊN BAKUR, BAŞÛRÊ ROJHILAT Û BAŞÛRÊ ROJAVA)
Authors : Mehmet Yonat
Pages : 52-75
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2020-11-30
Article Type : Research
Abstract :Kurmanci Kürtçesi ağızlarının konuşucuları karşılıklı konuştuklarında birbirlerinin ağızlarına aşina değillerse anlaşmada bazı problemlerle karşılaşmaktadırlar. Bunun sebebi ağızların bazı leksikal ve gramatik farklılıklara sahip olmasıdır. İzafe partikeli gramatik farklılıkların görüldüğü yerlerden bir tanesidir. Çalışmamızın amacı Kurmanci Kürtçesinin üç ağzında izafe partikelinin farklı kullanımlarını ortaya çıkarmaktır. İzafe partikelinin dialektsel varyasyonlarının ortaya çıkarılması hem farklı kullanımların keşfi sonucunu doğuracak hem de farklı ağzıların birbirlerini anlamasına yardımcı olacaktır. Çalışmamız kuzey, güney-doğu ve güney-batı ağızları üzerine yapılmıştır. Genç, ortayaş ve yaşlı olmak üzere üç yaş grubu ve erkek ve kadın iki cinsiyet grubu şeklinde bir ayrımına tabi tutulan ve toplamda her ağız bölgesinde altı kişi olacak şekilde konuşucular çalışmamız için seçilmiştir. Elli beş sorudan oluşan ölçüm aracımız seçilen konuşuculara Türkçe sorulmuş ve cevapları Kurmanci Kürtçesiyle alınmıştır. Sonuçta izafe belirsiz partikeli ile işaretleyici öğenin kuzey ağzında cinsiyete karşı hassasiyetini kaybedip nötralize olduğu görülmüştür. Yine güney-batı ağzında izafe belirli partikelinin kanonik işaretlemeden farklı olarak ilk önce insan ismi olanlar ve insan ismi olmayanlar şeklinde isimler bir ayrıma tabi tutulmuştur. Daha sonra ilk grubun yani insan olan isimlerin izafe belirli partikeli işaretlemesinde bir cinsiyet ayrımına tabi tutulmadığını fakat insan olmayan isimlerin eril ve dişil ayrıma tabi olacak şekilde işaretlendiği görülmektedir. Buna ek olarak izafe partikelinin cinsyete karşı hassasiyetinin genç nesiller arasında oratadan kalkmaya başladığı görülmektedir. Son olarak kadın konuşucuların erkek konuşuculara oranla çift cinsiyetli isimleri dişil olarak işaretleme eğiliminde olduğunu görmekteyiz.Keywords : Kurmanci Kürtçesi, İzafe, Ağız, Belirli, Belirsiz, İşaretleyici