İdeoloji Kuramlarında Özne: Althusser ve Gramsci
Authors : Nur Betül Çelik
Pages : 101-128
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 1999-07-01
Article Type : Research
Abstract :Son yıllarda çağcıl düşünce "özne" nin geleneksel olarak ayrıcalıklı epistemolojik konumunu sorgulamaktadır. Geleneksel batı felsefesinin bir ürünü olan genel bir "özne" kavramının yanı sıra, öznenin nesneyi yönlendirici ve anlam oluşturucu rolü de tartışılmaktadır. Bu makale Althusser ve Gramsci'nin ideoloji kuramlarında göründüğü biçimiyle özne kavramı üzerinde durmayı hedeflemektedir. Ayrıca makalenin amacı, geleneksel kurumlaştırmanın dışına çıkabilecek yeni bir "özne" kategorisinin kurulmasının önemini de göstermektedir. Althusser ve Gramsci, kuramları ideoloji içinde "özne" nin yerini gösterdiği ölçüde, bu makale için önem taşımaktadır. Aralarında önemli farklar olmakla birlikte her iki kuram da özne ve ideoloji arasında neler olup bittiğine ve ideoloji içinde insanın rolüne ilişkin açık bir kavram sunmaktadır. Bu iki kuramcıyı yazı için vazgeçilmez kılan, eserlerinin farklı bir özne kavrayışının kurumsal temellerini barındırması, başka bir değişle öznenin Kartezyen olmayan kuruluşunun ipuçlarını içermesidir.Keywords : ideoloji kuramları, Gramsci, Althusser, marksizm ve özne