- Kültür ve İletişim
- Vol: 21 (2) Issue: 42
- Sosyal Medyada Dijital Emek: Serbest Zamanın Gaspı, Yaratıcı Etkinliğin Ticarileştirilmesi ve Yabanc...
Sosyal Medyada Dijital Emek: Serbest Zamanın Gaspı, Yaratıcı Etkinliğin Ticarileştirilmesi ve Yabancılaşma Sorunu
Authors : Yeşim Akmeraner
Pages : 98-99
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2018-12-01
Article Type : Research Article
Abstract :Dijital emek ve sömürü arasındaki ilişki çokça tartışılmıştır. Yapılan çalışmaların önemli bir kısmı internet şirketleri, reklam şirketleri ve kullanıcılar tarafından oluşturan içeriğe odaklanmaktadır. ştalyan otonomist düşünce de "toplumsal fabrika”, "maddi olmayan emek” ve "genel zekâ” gibi kavramlar aracılığıyla bu tartışma gövdesine iliştirilmektedir. Ancak otonomist düşüncenin önemli bir odak noktası olan sermayenin emeğin öznelliklerine nüfuz etmesi sıklıkla göz ardı edilmektedir. Bu çalışmanın amacı izleyici metası ve dijital emek tartışmalarını ştalyan otonomist düşünce ile emeğin sosyal, iletişimsel ve yaratıcı özelliklerinin sömürülmesi bağlamında eklemlemektir. Bu doğrultuda sermaye tarafından serbest zamana el konulması ve yaratıcı etkinliğin ticarileştirilmesi, dijital emeğin öznelliklerinin sömürülmesi bağlamında otonomist bir vurguyla tartışılmaktadır. Konunun önemli bir uzantısı olan sosyal medyada yabancılaşma ise çoğunlukla kullanıcıların üretim araçları, süreçleri ve üretimlerinin sonuçlarını kontrol edememeleri veya bunlar üzerinde sınırlı bir kontrole sahip olmaları temelinde tartışılmaktadır. Bu makale sosyal medyada yabancılaşma meselesini, otonomistlerin "işin reddi” vurgusuna paralel olarak kullanıcıların dijital işi "maksatlı yadırgamasına” işaret etmek amacıyla Franco Berardi ve onun "yadırgama” kavramına referansla tartışmaktadır. Böylece dijital emeğin ürettiği içerik ve dijital platformlar üzerindeki kontrolünün artması yoluyla yabancılaşmanın aşılması değil, sermayenin emeğin öznelliklerini kendine tabi kılmasına neden olan ve değer üretimine hasredilen dijital işin yadırganması vurgulanmıştır. Yabancılaşmaya içkin olan tartışma, yadırgama kavramı vasıtasıyla dijital işin reddine vurgu yapan bir eksene çekilmiştirKeywords : Sosyal medya, dijital emek, maddi olmayan emek, toplumsal fabrika, yabancılaşma.