- Kültür ve İletişim
- Vol: 23 Issue: 45
- Bir Felaketin Görsel Ekonomisine Dair: Van Depremi’ne Ait Bir Fotoğrafın İzinde
Bir Felaketin Görsel Ekonomisine Dair: Van Depremi’ne Ait Bir Fotoğrafın İzinde
Authors : Funda Kaya
Pages : 165-184
Doi:10.18691/kulturveiletisim.710124
View : 11 | Download : 6
Publication Date : 2020-03-26
Article Type : Research
Abstract :Afetler doğal nedenlerden kaynaklansa da esas meseleler afet sonrası alınan ekonomik ve politik kararlar ve uygulamalar etrafında şekillenmektedir. Tüm bu uygulamalara yön veren önemli unsurlardan bir tanesi de afetin kültürel temsillerdeki yolculuğu olmaktadır. Bu yazı, popüler olduğu dönemde kültürel bir sembol haline gelen bir depremzedenin fotoğrafının ilk çekim ve dağıtım koşullarına gitmeyi hedeflemektedir. Fotoğrafa maddi boyutuyla yaklaşan bu metinde, imgenin öncelikle bir haber fotoğrafı olarak üretim sürecine odaklanılmaktadır. Tüm bu tartışmaları açabilmek adına 2011 yılında Van’da gerçekleşen depremin ardından depremin görsel simgesi haline gelen 13 yaşındaki depremzede Yunus Geray’ın fotoğrafını çeken fotomuhabir (Ümit Bektaş) ile yapılan yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme notları baz alınmıştır. Bu bağlamda öncelikle, fotoğrafının çekim süreçlerinde alınan kararlar ve süreçleri etkileyen sistemsel mekanizmalar tartışılmıştır. Yapılan görüşme ışığında, felaketlerin ve imgelerin kültürel boyutları, fotoğrafın mimetik özellikleri, kurulan bakışlar, duygu politikaları, ideal kurban olmak, çerçeveleme ve acıma politikaları gibi kavramsal meseleler etrafında bir tartışma örgütlenmiştir. Aynı zamanda fotoğrafların sınıflandırılmaları, taksonomileri, felaketler, kurbanlar ve fotoğraflar arasındaki hiyerarşiler ve iş kültürü ile yerleşen zihinlerdeki matematiksel kotalar gibi meseleler de görüşmeyle ilişkili olarak irdelenmiştir. Sonuç olarak fotoğrafa bakan ve bakılan arasındaki ilişkinin ve buradan üretilecek duygulanımların, en baştan beri fotoğrafçı tarafından belli profesyonel kodlarla belirlendiği iddia edilmiştir. Ayrıca fotoğrafa içkin estetiklik, gerçekçilik, tarafsızlık gibi özelliklerin profesyonel söylemde bulduğu kaygan anlamlar ve karşılıklar da tartışılmıştır.Keywords : Afet, görsel kültür, ideal kurban, acımanın politikası, çerçeveleme