- KÜLTÜRK
- Issue: 5
- "TABUTA SIĞMAYANLAR" ADLI PROGRAMDA TESPİT EDİLEN RÜYA MEMORATLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME...
"TABUTA SIĞMAYANLAR" ADLI PROGRAMDA TESPİT EDİLEN RÜYA MEMORATLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME
Authors : Meltem YILMAZ
Pages : 85-114
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-14
Article Type : Other
Abstract :Elektronik ortam, genç kuşaklara kültürel ve millî değerlerin aktarılmasında etkin rol oynamaktadır. Bu çalışma, bilhassa şühedaya vefa borcunu ödemek, genç kuşaklara millî değerleri aşılamak, şehitlerin zorluklarla dolu hayatlarını anlatmak, şehit ailelerini daha geniş kitlelere tanıtmak, hatırlatmak ve unutturmamak gibi çeşitli amaçlarla çekilen ve YouTube’da seri hâlinde yayımlanan "Tabuta Sığmayanlar” adlı programdaki "rüya memoratları” üzerinde teşekkül etmiştir. Bu bağlamda ilk olarak memorat kavramı ve rüya memoratları hakkında genel bilgi verilmiş ardından programdan derlenen memoratlar, sosyo-kültürel gelenekteki oluşum şekli, icrası, muhtevası, işlevleri gibi belirli özelliklere göre incelenmiştir. Çalışmaya konu olan memoratların oluşumunu, şehadetten önce ve şehadetten sonra yaşanan tabiatüstü tecrübeler olmak üzere iki aşamada değerlendirmek gerekir. Şehadetten önce görülen rüyaların, gelecekten haber vererek şehitlik müjdelediğine inanılırken şehadetten sonra görülen rüyalarda, şehitlerle iletişim kurulduğuna, onlardan mesajlar ve haberler alındığına inanılmaktadır. Bu bağlamda söz konusu memoratların oluşumunda, İslamiyet’in şehitlik tasavvuruna bağlı olarak gelişen şehit olma arzusu, şehit yakınlarının özlem, ayrılık, hasret, merak, endişe, acı, kaygı, sevgi gibi duyguları, tabiatüstü tecrübeyi yaşayan kişilerin dünya görüşü, Türklerin sosyo-kültürel yapıları ve bilhassa geçmişten günümüze evrimleşerek taşınan Türk halk inançları etkili olmuştur. Yapılan inceleme sonucunda şehitlerle ilgili rüya memoratlarının Türk milletinin tasavvurları ile genel kanılarını içeren "kültürel memoratlar” ve "kişisel memorat”lardan oluştuğu belirlenmiştir. Ayrıca incelenen rüya memoratlarının, tabiatüstü tecrübeyi yaşayan kişileri şehadete hazırlama, belirli konularda uyarma, rahatlatma, motive etme gibi işlevlerinin olduğu saptanmıştır.Keywords : Tabuta Sığmayanlar, şehitlik, memorat, rüya, halk inancı.