- Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi
- Vol: 8 Issue: 1
- XVI. YÜZYILDA ILICA (KÖSTENDİL) KAZASI DEĞİRMENLERİ
XVI. YÜZYILDA ILICA (KÖSTENDİL) KAZASI DEĞİRMENLERİ
Authors : Musa Sezer
Pages : 113-139
Doi:10.30903/Balkan.584107
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2019-07-12
Article Type : Research
Abstract :XVI. yüzyılda Ilıca kazasındaki değirmenler oldukça çeşitlilik göstermekteydi. Bunlar arasında en fazla su değirmenleri bulunmaktaydı. Ilıca kazası ve çevresinin zengin demir yataklarıyla ünlü olan Samakov kazasına yakınlığı, demirdöven manasına gelen "samakov” değirmenlerinin Ilıca kazasında da faaliyet göstermesine yol açmıştır. Bölge halkının temel geçim kaynaklarından olan küçükbaş hayvancılığın, Ilıca kazası ve çevresinde yoğun bir şekilde yapılması ise keçe adı verilen kumaşın üretildiği "vlaviçe” değirmenlerinin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Son olarak çeltiğin kabuğundan ayrılması işleminin yapıldığı "ding” değirmenleri ise kazada bulunan bir diğer değirmen çeşidi idi. Bu çalışmada XVI. yüzyıla ait tahrir defterleri ışığında Ilıca kazası ve kazaya bağlı nahiyelerdeki değirmenler üzerinde durulmuştur. Bu değirmenlerin çalışma sistemlerinden bahsedilmiş ve Osmanlı Devleti’nin bu değirmenlerden ne miktarda vergi aldığı tespit edilmiştir. Vergilendirmenin değirmenlerdeki taş sayısına göre alındığı göz önünde bulundurularak, Ilıca ve çevresindeki değirmenlere ait hem taş sayılarının hem de vergi tutarlarının karşılaştırması yapılmıştır. Ayrıca kaza genelindeki harap değirmenler tespit edilerek, bunların daha çok nerelerde yoğunlaştığı ortaya konulmuştur. Ilıca ve çevresindeki değirmenlerin bölge ve devlet ekonomisine sağladığı katkılar üzerinde durulmuştur. Bu çalışma ile Ilıca’da XVI. yüzyılda tespit edilen değirmenlerin, bölge hayatında önemli bir yeri olan demir, yün, çeltik ve diğer tahıllar gibi ürünlere göre çeşitlilik kazandığı görülmüştür. Bu çeşit değirmenlerin bölge halkının hayatında önemli bir yer edindiği sonucuna varılmaktadır. Değirmenlerin tahrirlere göre sayılarındaki ve vergi durumlarındaki değişkenlik de bir başka tespit olarak sunulmaktadır.Keywords : Rumeli, Asiyab, Samakov, Vlaviçe, Ding