"EURO-ISLAM" MI "AVRUPALI İSLAM" MI?
Authors : Merdan Güneş
Pages : 8-47
Doi:10.5281/zenodo.5502035
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2021-09-18
Article Type : Research
Abstract :Avrupa’daki İslam diskuru öteden beri belirli anahtar kavramlar etrafında tartışılagelmiştir. Bu mefhumların ilki, "Euro-İslam”, Bassam Tibi tarafından kavramsallaştırılmaya çalışılan en tanınmış olanıdır. Daha sonraki dönemlerde "liberal İslam" olarak karşımıza çıkan ve İslamiyet’in sosyal boyutunu tartışan bu proje, bugün itibariyle kurgulanan "siyasal İslam” ideolojisinin karşısında konumlandırılmaktadır. Bununla birlikte bir nevî reforme edilmiş Protestan bir İslam anlayışını çağrıştıran "Euro-İslam” karşısında Tariq Ramadan’ın daha İslamî bir çerçeve de temellendirmeye çalıştığı "Avrupalı İslam” anlayışı bulunmaktadır. Zira Ramadan’ın tasavvurunda bir yandan İslamî düstur ve değerler muhafaza edilirken diğer yandan iki medeniyet arası ortak yönler vurgulanarak Müslümanlara Avrupalı yeni bir kimlik öngörülmektedir. Bu bağlamda Abdal Hakim Murad, Umar Faruq Abdullah ve Hamza Yusuf gibi mühtedi Müslüman entelektüellerin üçüncü bir tasavvuru zikre şayandır ki, buna göre İslam’ın cihanşümul değerleri her toplum içinde kendine has renkler arz edebilir ve bu da İslam’ın bir zenginliği olarak görülmelidir. Mamafih İslamiyet’in yorum ve hayata geçiriliş süreci yaşanılan toplumların değer ve bağlamları dikkate alınarak gerçekleşmesi gerektiği yine bu düşünürler tarafından vurgulanmaktadır. Hülasaten, liberal aktörler tarafından reforme edilmiş bir İslam anlayışını temsil eden "Euro-İslam” talebi, İslamiyet’in evrensel değerlerine sadık ve yaşadığı Batı toplumu değerleri ile de barışık Ramadan’ın "Avrupalı İslam” anlayışıyla karşılanabilir.Keywords : Euro-Islam, Avrupalı İslam, siyasal İslam, Bassam Tibi, Tariq Ramadan, İslam ve Avrupa