- Kent Akademisi
- Vol: 16 Issue: 3
- Koruma Amaçlı İmar Planı Revizyonlarının Ruhsatlandırılmış Müdahalelere Etkisi: Odunpazarı Kentsel S...
Koruma Amaçlı İmar Planı Revizyonlarının Ruhsatlandırılmış Müdahalelere Etkisi: Odunpazarı Kentsel Sit Alanı Örneği
Authors : Hicran Hanım Halaç, Aslı Apaydin Özdemir, Emine Topal
Pages : 1457-1476
Doi:10.35674/kent.1120438
View : 40 | Download : 54
Publication Date : 2023-09-15
Article Type : Research Article
Abstract :Geleneksel yapılar, yapıldıkları dönemin kültürel, sosyal, ekonomik özellikleri ile yaşama biçimini yansıtarak bu niteliklerin günümüze kadar ulaşmasını sağlarlar. Yapılar çevrelerindeki tarihi dokuyla birlikte bir anlam ve bütünlük kazandıklarından koruma kavramı zamanla tek yapı ölçeğinden kentsel ölçeğe ulaşmıştır. Kentsel sit alanlarının özgünlüğünü kaybetmeden gelişime ve değişime cevap vermeye çalışırken tarihi bir belge olma özelliğini sürdürebilmesi gerekmektedir. Bu yüzden yasal, yönetsel, sosyal ve ekonomik bir koruma modeli olarak tanımlanan bütünleşik koruma ihtiyacını ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda ülkemizde, kentsel sit alanlarının bütünleşik korunabilmesi için koruma amaçlı imar planları (KAİP) hazırlanmaktadır. Değişen dönüşen dinamik yapıdaki kentlere cevap vermekte zorlanan bu planlarda zamanla revizyonlar yapılabilmektedir. Revizyonlar sonrasında koruma stratejileri, parsel tasarımları, yoğunlukları, işlevleri ile yapılaşma şartları ve koruma aktörlerinin yetki ve sorumlulukları değişebilmektedir. Plan hükümlerindeki revizyon, sit alanı içerisindeki tadilat, tamirat, bakım gibi basit onarımlardan ziyade en belirgin olarak restorasyon, rekonstrüksiyon uygulamalarını kapsayan esaslı onarım ve yeni yapılanmayı içeren ruhsatlandırılmış müdahalelerde kendini göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, KAİP revizyonlarının kentsel sit alanında yapılan ruhsatlandırılmış müdahalelerin türüne ve miktarına olan etkisini araştırmaktır. Bu amaçla, Odunpazarı kentsel sit alanında yapılan ruhsatlandırılmış yeni müdahaleler tespit edilerek, KAİP revizyonlarının bu müdahalelere etkisi ortaya koyulmuştur. Çalışma kapsamında yapılan değerlendirmede, 1988 yılına ait KAİP dönemi boyunca kentsel sit alanında toplam 20 adet yeni yapı ruhsatının bulunduğu, restorasyon ve rekonstrüksiyon uygulaması bulunmadığı, 1997 yılına ait KAİP dönemi boyunca 9 adet yeni yapı, 3 adet restorasyon ve 1 adet rekonstrüksiyon ruhsatı alındığı, 2011 yılı KAİP döneminde ise 35 adet yeni yapı, 9 adet restorasyon ve 5 adet rekonstrüksiyon ruhsatı alındığı görülmüştür. Çalışmanın sonucunda kentsel sit alanlarının değişime ve gelişmeye ayak uydurma çabasının sonucunda oluşan KAİP revizyonlarının tarihi dokudaki müdahalelerin türünü ve miktarını etkilediği tespit edilmiştir.Keywords : Kentsel sit, Koruma amaçlı imar planı, KUDEB, Koruma aktörleri, Odunpazarı