- Kent Akademisi
- Vol: 15 Issue: 2
- Risk Altındaki Kültürel Miras: Karadeniz Bölgesi’ndeki Geleneksel Ahşap Yığma (Çantı) Camiler İçin D...
Risk Altındaki Kültürel Miras: Karadeniz Bölgesi’ndeki Geleneksel Ahşap Yığma (Çantı) Camiler İçin Değerlendirme
Authors : Gül Yücel
Pages : 481-505
Doi:10.35674/kent.1038507
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-15
Article Type : Research
Abstract :Çalışmada risk altındaki kültür mirası kapsamında ahşap yığma camiler değerlendirilmiştir. Ahşap mimarlık mirası olarak ahşap yığma camiler, tarihi, özgün mekânsal kurgusu, ahşap malzeme kullanımı ve yapı teknolojisi ile birlikte önemli yapısal kültür birikimini barındırmaktadır. Karadeniz Bölgesi’ndeki ahşap yığma camilerin işlevi ile ilişkili olarak; mevcut durum tespiti, mekânsal özelliklerin analizi, yapısal durum ve fiziki koşullara dayanımı konularında birçok araştırma bulunmaktadır. Türkiye’de Karadeniz Bölgesi’nde yoğunlaşan ahşap yığma camiler için doğa kaynaklı risklerin tespiti de koruma açısından öncelikli konulardan biridir. Türkiye için yapılı fiziksel çevre üzerinde oluşturduğu etki ve can kayıpları açısından deprem tehlikesi ilk sıradadır. Depremle birlikte sel ve yangın gibi tehlikeler de önemli risk oluşturmaktadır. Son yıllarda küresel iklim değişikliği ile birlikte yağış rejimindeki değişim, ani yağışlara ve buna bağlı su baskınlarına neden olmaktadır. Çalışmada Karadeniz Bölgesi kapsamında farklı illerden 168 ahşap yığma cami literatürden elde edilen verilere bağlı olarak incelenmiştir. Değerlendirmede doğa kaynaklı tehlikeler ve caminin kullanım süreciyle bağlantılı olarak yapıya müdahaleler dikkate alınmıştır. Camilerin yapım yılı, konumu, kullanım durumu ve özgün yapıya müdahaleler, il ölçeğinde gruplandırılarak, tehdidi altında oldukları tehlikeler kapsamında riskleri tartışılmıştır. Araştırma sonuçları, ahşap yığma camileri koruma kapsamında doğa kaynaklı risklerle birlikte kullanım kaynaklı risklerin de tespit edilmesinin önemli olduğunu göstermektedir. Ahşap yığma camiler büyük ölçüde meskûn alan dışında ve mezarlık alanındadır. Önemli sayıda cami nehir yakınında konumludur. Ahşap yığma camilerin birçoğunda muhdes ek ve yapısal müdahale bulunmaktadır. Ahşap mimarlık mirasının önemli bir bileşeni olan ahşap yığma camilere yönelik riskler bütüncül olarak ele alınmalıdır.Keywords : Ahşap yığma cami, Kültürel miras, Afet riski, Koruma, Karadeniz Bölgesi