- Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 24 Issue: 46
- Daha temiz bir dünya için kadınlar kimyasallardan vazgeçebilir mi? Deneysel bir çalışma
Daha temiz bir dünya için kadınlar kimyasallardan vazgeçebilir mi? Deneysel bir çalışma
Authors : Suna SOHTAOĞLU, Özden YALÇINKAYA ALKAR
Pages : 799-815
Doi:10.31795/baunsobed.900307
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-31
Article Type : Research
Abstract :Bu araştırmanın amacı temizlikte kullanılan kimyasalların zararlarına ilişkin verilen bir psikoeğitimin kimyasalları kullanma biçimi ve sıklığı, kimyasalları kullanma miktarını azaltmaya yönelik niyete ilişkin değişim aşaması ve özyeterlik algısı üzerindeki etkisinin boylamsal olarak incelenmesidir. Yöntem olarak zayıf deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmaya 44 kadın gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcılara evlerde kullanılan kimyasal temizlik maddelerinin çevreye ve insan sağlığına zararlarını anlatan bir psikoeğitim verilmiş ve katılımcıların psikoeğitim öncesi, hemen sonrası ve 3 ay sonrası bulundukları değişim aşamaları ve özyeterlikleri değerlendirilmiştir. Aynı zamanda psikoeğitim öncesinde kimyasal temizlik malzemelerini kullanma sıklıkları, kimyasallara ilişkin düşünceleri ile kullanma biçimleri değerlendirilmiş ve bu değerlendirme 3 ay sonra tekrarlanmıştır. Katılımcıların özyeterlik algılarındaki değişim Friedman, temizlik maddelerinin kullanım sıklığındaki değişim ise Marginal homojenlik testi ile değerlendirilmiştir. Analiz sonuçları incelendiğinde katılımcıların özyeterlilik algılarının psikoeğitimden hemen sonra anlamlı oranda arttığı (p<0,05); üç ay sonra etkinin azaldığı ancak hala psikoeğitim öncesine göre sürdüğü; kimyasal temizlik malzemelerinin kullanım sıklıklarında ise anlamlı oranda azalma olduğu bulunmuştur (p<0,05). Psikoeğitimden hemen sonra hazırlık aşamasındaki kişi sayısının, izlemde de hareket aşamasındaki kişi sayısının arttığı görülmektedir. Sonuç olarak, psikoeğitim kişilerin evlerde kullandıkları kimyasalları azaltmakla ilgili niyetini ve davranışlarını olumlu yönde değiştirmesine katkı sağlamış ve kişilerin bunu yapabileceğine ilişkin özyeterlik algılarını arttırmıştır.Keywords : Kimyasal temizlik malzemeleri, Çevreci davranış, Özyeterlik, Değişim aşamaları